راه های جذب دانش آموز به کلاس درس

به نقل از سایت raisingteenstoday.com  درباره دلایل امتناع کودکان و نوجوانان از مدرسه:

* It’s important to mention that just because your teen dislikes school, doesn’t mean they’re struggling academically. A LOT of academically talented/gifted students dislike school and refuse to try.

مهم است به این نکته توجه کنیم که صرفاً به این دلیل که نوجوان شما از مدرسه خوشش نمی‌آید، به معنای ضعف درسی یا افت تحصیلی او نیست. بسیاری از دانش‌آموزان باهوش و مستعد از نظر علمی، از مدرسه خوششان نمی‌آید و حتی از تلاش کردن خودداری می‌کنند.

اهمیت انگیزه در یادگیری و رفتار دانش‌آموزان

تأثیر انگیزه بر عملکرد تحصیلی

انگیزه نیرویی درونی است که مسیر یادگیری و رفتار دانش‌آموز را شکل می‌دهد. داشتن انگیزه یعنی تعیین هدف و تلاش آگاهانه برای رسیدن به آن. وقتی دانش‌آموز بداند چرا باید درس بخواند و هدف روشنی در ذهن داشته باشد، با اشتیاق بیشتری در فعالیت‌های آموزشی شرکت می‌کند؛ چه در کلاس درس، چه در فعالیت‌های فوق‌برنامه.

برای مثال، دانش‌آموزی که به هنر علاقه دارد با شور بیشتری در کلاس طراحی حضور پیدا می‌کند، در حالی‌که دانش‌آموز علاقه‌مند به فیزیک، وقت بیشتری را صرف آزمایش‌های علمی می‌کند. در هر دو حالت، انگیزه همان نیروی محرکه‌ای است که مسیر یادگیری را هدایت می‌کند.

 افزایش تلاش، پشتکار و انرژی

دانش‌آموز باانگیزه نه‌تنها تکالیف دشوار را با رغبت انجام می‌دهد، بلکه از چالش‌ها نمی‌ترسد. او به‌جای فرار از سختی‌ها، از حل مسئله لذت می‌برد. انگیزه باعث افزایش انرژی ذهنی و تمرکز می‌شود و به دانش‌آموز کمک می‌کند تا به جای تعویق کارها، پیوسته در مسیر هدف خود بماند.

 تأثیر انگیزه بر فرآیندهای شناختی

انگیزه، نحوه‌ی پردازش اطلاعات در مغز را تغییر می‌دهد.
دانش‌آموزی که انگیزه دارد:

• با دقت بیشتری به درس گوش می‌دهد،

• ارتباط میان مفاهیم را بهتر درک می‌کند،

• و مطالب را عمیق‌تر در حافظه‌ی بلندمدت خود ثبت می‌کند.

در مقابل، دانش‌آموزی که انگیزه ندارد، یادگیری را صرفاً برای رفع تکلیف انجام می‌دهد و مفاهیم را سطحی و موقتی می‌آموزد.

 انگیزه و نظام پاداش‌دهی ذهن

دانش‌آموزانی که هدف مشخصی دارند (مثلاً گرفتن نمره ۲۰ یا شاگرد اول شدن)، با دریافت پاداش یا تحسین، احساس رضایت و موفقیت می‌کنند.
این احساس، موجب ترشح دوپامین در مغز شده و چرخه‌ی یادگیری را تقویت می‌کند.
به‌عبارت دیگر، انگیزه، مغز را در حالت یادگیری فعال نگه می‌دارد.

تمام عوامل گفته‌شده، از افزایش تلاش گرفته تا بهبود تمرکز و عملکرد شناختی، در نهایت باعث رشد تحصیلی و شخصیتی دانش‌آموز می‌شوند. بدون انگیزه، هیچ‌کدام از ابزارهای آموزشی، روش‌های تدریس یا منابع یادگیری کارایی لازم را نخواهند داشت.

با مطالعه چگونه تمرکز خود را در درس خواندن افزایش دهیم راههای افزایش تمرکز را یادخواهید گرفت

 چطور در دانش آموزان انگیزه ایجاد کنیم؟

آماده کردن فضای درس خواندن

• چون دانش اموزان با معلم های زیادی سروکار دارند ایجاد انگیزه برای هر دانش اموز کاری بسیار دشوار میباشد یک موضوعی برای یک نفر جلب توجه میکند اما برای یک دانش اموز دیگر اصلا جالب نیست و اگر انگیزه وجود نداشته باشد یک مانع بزرگ بر سر راه تحصیلی دانش اموز ایجاد میشود و معلمین تمام تلاش خود را میکنند تا این مانع را بردارند و محیط مناسبی را برایشان ایجاد کنند تا انگیزه بیشتری داشته باشند و خوب یادبگیرند
• زمانی دانش‌آموز به حرف معلم خود گوش می‌دهد که توانسته باشد، ارتباط خوبی با او برقرار کند و به او ثابت ‌شود که آنچه قرار است در کلاس درس یاد بگیرد برایش مفید است. وقتی دانش‌آموز مطمئن شود که معلم بهترین فرد برای کمک کردن به او است، با اشتیاق بیشتری در کلاس حاضر ‌می‌شود و به درس گوش می‌دهد.

 احساس خوبی در دانش‌آموزان ایجاد کنید

• ‌اگر به دنبال ایجاد انگیزه در شاگردان خود هستید، باید به آنها ثابت کنید حرف‌های خوبی برای شنیدن دارید. ممکن است روز اول دانش‌آموزان با شما ارتباط خوبی برقرار نکنند، اما باید همه‌ی تلاش خود را برای جلب اعتماد دانش‌آموزان بکنید. معلم باید استعداد شاگردان خود را به خوبی شناسایی کند. در ادامه روش‌هایی معرفی می‌شود که می‌تواند تاثیر مثبتی بر دانش‌آموزان داشته باشد.
• سخنران باشید. همیشه ایده و طرحی در ذهن خود داشته باشید و سعی کنید آن را در زمان مناسبی ارائه کنید. زیاد صحبت نکنید. خودرأی و مستبد نباشید. اطلاعات مفیدی برای ارائه در کلاس داشته باشید، با هوش باشید و بدون ترس، آنچه را که در ذهن‌تان می‌گذرد،‌ بیان کنید. یک معلم خودرأی و مستبد نمی‌تواند عملکرد موفقی هم داشته باشد.
  با اشتیاق درس دهید. حالت چشم و حتی گاهی لبخند کنایه‌آمیز معلم به یک دانش‌آموز ممکن است همه‌ی اشتیاق و انگیزه‌ی او را از بین ببرد. حتی اگر موضوعی را دوست ندارید طوری رفتار نکنید که دانش‌آموزان متوجه شوند. وقتی شما نسبت به موضوعی علاقه نشان می‌دهید، حرف شما برای شاگردان باورپذیرتر می‌شود.
  پرانرژی باشید. شور و اشتیاق امری مسری است. اگر سرکلاس پرانرژی باشید، بعید است دانش‌آموزی سر کلاس چرت بزند. پس همیشه با انرژی سر کلاس حاضر شوید.
  ظاهر آراسته داشته باشید. برای اینکه بتوانید تأثیر خوبی بر روی دانش‌آموزان داشته باشید، لازم است قبل از رفتن به کلاس درس از خوب بودن ظاهر خود مطمئن شوید. با توجه به اهمیتی که پوشش و لباس معلم بر روی دانش‌آموزان دارد، پیشنهاد می‌شود معلم در انتخاب لباس وسواس بیشتری داشته باشد.

سنگ تمام بگذارید

• برای رسیدن به هدف خود بیشتر تلاش کنید، حتی بیشتر از تلاشی که ممکن است هر معلم دیگری انجام دهد. اگر دانش‌آموزی تکلیف خود را به موقع انجام نمی‌دهد، بعد از کلاس با او صحبت کنید و در انجام تکلیف کمکش کنید، شاید لازم باشد روش مناسب انجام پژوهش را دوباره برایش توضیح دهید. اگر احساس می‌کنید هنوز هم متوجه موضوع نشده است نشان دادن تکالیف انجام شده‌ی دانش‌آموزان دیگر ممکن است بتواند به او کمک کند. اگر تنبلی می‌کند، با صحبت شما دیگر بهانه‌ای برای ادامه‌ی این روند نخواهد داشت و اگر نمی‌دانست چطور باید تکالیفش را انجام دهد،‌ با مشاهده‌ی تکالیف دیگر دانش‌آموزان و کمک شما، مشکلش برطرف خواهد شد.
• با دقت به همه‌ی سؤالات دانش‌آموزان پاسخ دهید و مطمئن شوید که کاملا متوجه درس شده‌اند. یاداوری کنید که فقط یکبار با دقت پاسخ آنها را می‌دهید. قبل از پایان کلاس حتما مطمئن شوید شاگردان درس را کامل یاد گرفته‌اند.
  البته بین سنگ تمام گذاشتن برای دانش‌آموزان و اجازه‌ی سوء استفاده دادن به آنها از زمین تا آسمان فرق است. باید در وقت نیاز به آنها کمک کرد ولی هر جا متوجه شدید که از اعتماد و تلاش شما سوء استفاده می‌شود و یا خط قرمزهای شما را زیر پا گذاشته‌اند، همان‌جا کار را متوقف کنید و تذکر دهید.

اطلاعات بیشتری در مورد موضوع درس در اختیار دانش‌آموزان قرار دهید

• اگر دوست دارید دانش‌آموزان نسبت به موضوع در حال تدریس علاقه‌ی بیشتری از خود نشان دهند، سعی کنید، موضوعات درسی را بیشتر بسط دهید. همیشه اطلاعات خود را مطابق با علم روز، به‌روزرسانی کنید و آخرین اخبار پیرامون موضوعات درسی را در اختیار دانش‌آموزان قرار دهید. برای مثال، اگر معلم علوم هستید هم می‌توانید یک مقاله‌ی علمی را سر کلاس برای شاگردان خود بخوانید یا خلاصه‌ای از یک مقاله و تصاویر مربوط به آن را به دانش‌آموزان نشان دهید و سپس سؤالاتی در مورد مقاله، تصاویر و برخی جملات آن از دانش‌آموزان بپرسید و ببینید چقدر از مطلب را فهمیده‌اند. به دانش‌آموزان علاقه‌مند بگویید اگر دوست دارند یک نسخه از این مقاله را برای مطالعه‌ی بیشتر از شما دریافت کنند.
• توجه داشته باشید که علاقه‌مند کردن دانش‌آموزان به درس و موضوعات درسی، ‌مهم‌ترین وظیفه‌ی یک معلم خوب است. هدف معلم فقط فراهم کردن مطالب آموزشی و ارائه‌ی آن‌ها به دانش آموزان نیست.

 تکالیفی به دانش‌آموزان دهید که به رشد آنها کمک کند

• تکالیف و پروژه‌هایی که به دانش‌آموزان می‌دهید، باید علاوه‌بر اینکه باعث رشد خلاقیت دانش‌آموزان می‌شود جنبه‌ی سرگرمی نیز داشته باشد. برای مثال،‌ فعالیت فوق برنامه‌ای برای کلاس علوم یا هر کلاس دیگری طراحی کنید، مثل بازدید از موزه‌ی حیات وحش برای درس علوم کودکان. یا از دانش‌آموزان بخواهید یادداشتی در مورد موضوع درس بنویسند و برای تشویق آنها، یادداشت یا مقاله‌ی نوشته شده را چاپ کنید و در کتابخانه‌ی مدرسه یا محله در دسترس سایرین قرار دهید.
• استفاده از این روش و یا به کارگیری روش‌های متفاوت دیگر کاملا به معلم بستگی دارد. ممکن است معلم این برنامه‌ها را در ساعت کلاس انجام دهد یا برای جلوگیری از تداخل موضوع پروژه با درس و کمبود وقت، زمان دیگری را به آن اختصاص دهد.

شوخ طبع باشید

• شاد و شوخ‌طبع بودن معلم در کلاس موجب توجه بیشتر دانش‌آموزان به درس می‌شود. همیشه فضایی شادی در کلاس ایجاد کنید، با این کار دانش‌آموزان ارتباط بهتری با معلم و مدرسه برقرار می‌کنند. اگر رفتار معلم در کلاس درس خشک و جدی باشد، دانش‌آموزان نمی‌توانند ارتباط خوبی با معلم برقرار کنند. هرچه فضای کلاس شادتر باشد، انگیزه‌ی دانش‌آموزان برای یادگیری نیز بیشتر می‌شود. البته ایجاد تعادل در حفظ یک فضای شاد که از کنترل نیز خارج نشود، از مهارت‌های یک معلم خوب است.

شایستگی خود را ثابت کنید

• معلم باید بتواند دانش‌آموزان را متقاعد کند به صحبت‌هایش گوش دهند. اگر دوست دارید دانش‌آموزان در زمینه‌ی درسی انگیزه‌ی بیشتری برای مطالعه داشته باشند، باید استعدادها و توانایی‌های خود را به نمایش بگذارید. فقط یک معلم نباشید. در کاری که قرار است انجام دهید، بهترین باشید. با غرور و تکبر صحبت نکنید. معلم می‌تواند الگوی خوبی برای شاگردان خود باشد، پس موفقیت‌ها و تجربه‌های خوب خود را در زمینه‌هایی که احساس می‌کنید می‌تواند برای دانش‌آموزان جالب و مفید باشد، تعریف کنید. دانش‌آموزان را مجبور به حرف زدن نکنید. ایجاد یک رابطه‌ی دوسویه و پرسش و پاسخ بهترین روش برای داشتن یک ارتباط خوب است.
• اگر دانش‌آموزان احساس کنند شما وظیفه‌ی خود را نمی‌دانید، از این فرصت برای تنبلی کردن در انجام تکالیف استفاده می‌کنند و یا اگر تصور کنند شما توجهی به درس ندارید از خواندن دقیق مطالب آموزشی سرباز می‌زنند.

 به حالات روحی دانش‌آموزان بیشتر توجه کنید

• اگر دانش‌آموزی دچار افسردگی شده است و یا حس می‌کنید حال خوبی ندارد،‌ بعد از کلاس با او صحبت کنید. در هنگام سؤال کردن به چشمهایش خیره نشوید. اگر تمایل نداشت در مورد مشکلش صحبت کند، اصرار نکنید، مگر اینکه مطمئن شوید مشکل بسیار جدی است. فقط بگویید که احساس کرده‌اید، کمی گرفته است. بحث را ادامه ندهید و سراغ کار خود بروید. همین قدر که دانش‌آموز احساس کند مورد توجه شما قرار گرفته است، کافی است.
• توجه معلم به دانش‌آموز حس خوبی را در او ایجاد می‌کند و باعث می‌شود با تلاش و انگیزه‌ی بیشتری سر کلاس حاضر شود. اما اگر احساس کند معلم اصلا متوجه تغییر حالت روحی او نمی‌شود، دچار سرخوردگی می‌شود و انگیزه‌اش را برای درس خواندن و حضور در کلاس از دست می‌دهد.
  گاهی معلم می‌تواند با توجه به شرایط، قوانین و اصول کاری خود را تغییر دهد. این کار موجب افزایش اعتماد دانش‌آموزان به معلم می‌شود. وظیفه‌ی معلم پیدا کردن مشکل و تلاش برای رفع آن است (حتی اگر فکر می‌کنید دانش‌آموز هیچ مشکلی ندارد و فقط تنبلی می‌کند). به دانش‌آموزی که تکالیفش را انجام نداده است، فرصت بیشتری بدهید و کمی موضوع تحقیق را ساده‌تر و یا میزان تکالیف را کمتر کنید. گاهی کمی انعطاف لازم است، اما باید این موضوع را برای دانش‌آموزان توضیح دهید که قرار نیست همیشه این اتفاق بیفتد.

 از دانش‌آموزان بخواهید نظرات خود را بیان کنند

• اگر دانش‌آموزان احساس کنند که در کلاس درس فقط شما صحبت می‌کنید و نظر آنها برای شما اهمیت ندارد، انگیزه‌ای ای حضور در کلاس و گوش دادن به درس نخواهند داشت. اما اگر نظر آنها را در مورد یک موضوع خاص سیاسی، یک متن ادبی یا میزان اعتبار یک آزمایش علمی بپرسید، علاقه‌ی بیشتری به موضوع درس نشان می‌دهند و ایده‌ها و نظرات خود را در کلاس مطرح می‌کنند. اگر احساس کنند معلم به حرف‌های‌شان گوش می‌دهد،‌ از لاک خود بیرون می‌آیند و در بحث‌های کلاسی شرکت می‌کنند.
• توجه داشته باشید که بین تشویق کردن دانش‌آموزان به شروع یک بحث سالم و بیان نظرات بی‌اساس که هیچ کمکی به پیشرفت موضوع درس نمی‌کند، ‌فرق زیادی است. بحث را مدیریت کنید و از دانش‌آموزان خواهش کنید هیچ حرفی را بدون سند و مدرک نزنند.
  البته، اگر شما معلم ریاضی و یا زبان هستید و فرصت کمتری برای ایجاد چنین مباحثی در کلاس دارید،‌ سعی کنید اطلاعات جذابی در مورد درس آماده کنید و در کلاس طرح کنید.

 دانش‌آموزان را به بحث کردن و ایجاد فضای شاد در کلاس تشویق کنید

• اگر در تمام مدت کلاس فقط شما صحبت کنید، کلاس برای دانش‌آموزان کسل کننده می‌شود و باید انتظار چرت زدن دانش‌آموزان را هم داشته باشید. دنبال راهی باشید که دانش‌آموزان در تمام مدت حضور در کلاس، با اشتیاق به درس گوش کنند. از دانش‌آموزان هم بخواهید در کلاس مشارکت داشته باشند. سؤال بپرسید ولی همه‌ی دانش‌آموزان را مخاطب سؤال خود قرار ندهید، بهتر است یکی از دانش‌آموزان را صدا بزنید و سؤال خود را مستقیم از او بپرسید، وقتی سؤال از کل کلاس پرسیده می‌شود، فقط دانش‌آموزانی که جواب سؤال را بلد هستند در بحث شرکت می‌کنند.
• استفاده از این شیوه باعث می‌شود دانش‌آموزان قبل از کلاس نیز درس را مطالعه کنند و با شوق و انگیزه‌ی بیشتری در کلاس حاضر شوند، چون احساس می‌کنند قرار است نظرات آنها هم در کلاس شنیده شود.

 قبل از تشویق کردن، با روحیات و ویژگی‌های شاگردان خود آشنا شوید

• اگر برای اولین بار است که وارد یک کلاس می‌شوید و در اولین برخورد به دانش‌آموزان بگویید: «شما افراد خارق‌العاده ای هستند و قرار است در این کلاس یاد بگیرید که چگونه می‌توانید دنیای خود را عوض کنید»، مطمئنا دانش‌آموزان حرف شما را باور نمی‌کنند و ارزشی برای این حرف‌ها قائل نمی‌شوند. چیزی که در آن لحظه دانش‌آموزان فکر می‌کنند، این است که چگونه شما بدون هیچ شناختی در مورد آنها، آنقدر راحت نظر می‌دهید. چگونه انتظار دارید که دنیا را تغییر دهند وقتی هنوز برای آنها توضیح نداده‌اید که منظور شما از دنیا چیست؟ چگونه ممکن است از همه‌ی افراد یک جور انتظار داشت و البته حق با آنهاست.
• بیشتر معلم‌ها تصور می‌کنند، همه‌ی دانش‌آموزان مثل هم هستند و خیلی راحت نظرات خود را بیان می‌کنند ولی یک معلم خوب و حرفه‌ای می‌داند که خصوصیات و ویژگی‌های دانش‌آموزان با هم متفاوت است.
  حتی از گفتن عبارت «برخی از شما» هم خودداری کنید. (فراموش نکنید که برخی از این دانش‌آموزان وکیل می‌شوند و برخی دکتر و یا شغل های دیگر). صحبت‌های خود را مطابق با شرایط کلاس تغییر دهید.
  کمی شوخ‌طبع باشید و طوری صحبت کنید که دانش‌آموزان باور کنند شما چیزهایی در مورد آنها می‌دانید و انتظاراتی نیز از آنها دارید. وقتی خودتان را به دانش‌آموزان ثابت کنید، آنها نیز تمام تلاش خود را می‌کنند تا خودشان را به شما اثبات کنند.

 به دانش‌آموزان نشان دهید چرا لازم است این درس‌ها را یادبگیرند.

• آنها را با موضوعاتی روبه‌رو کنید که قبلا کمتر به آن توجه کرده‌اند. موضوعات مربوط به مردم، جامعه، کشور و جهان. هر چیزی که برای شما مهم است. هر چیزی که فکر می‌کنید توجه به آنها انگیزه‌ی دانش‌آموزان را بیشتر می‌کند. وقتی اعتماد آنها را به دست آوردید، به حرف شما گوش می‌کنند، سعی می‌کنند درس را یاد بگیرند حتی اگر علاقه‌ای به آن نداشته باشند باز هم تلاش خود را می‌کنند.
• ممکن است موضوعی که انتخاب کرده‌اید برای دانش‌آموزان جالب نباشد و ندانند این درس چه فایده‌ای دارد. برای اینکه دانش‌آموزان اطلاعات بیشتری از درسی که قرار است یاد بگیرند به دست بیاورند و بدانند این دروس در آینده به چه دردی می‌خورد، می‌توانید یک کتاب یا روزنامه در مورد تأثیر مبحث آموزشی بر دنیای اطراف و زندگی آنها در کلاس معرفی کنید. وقتی دانش‌آموزان تأثیر مباحث آموزشی را در زندگی واقعی خود ببینند، علاقه‌ی بیشتری به درس نشان می‌دهند و با انگیزه‌ی بیشتری درس را دنبال می‌کنند.

راه های جذب دانش آموزان به کلاس درس

توجه به آرامش و بهداشت روانی بچه ها 

اگر محیطی شاد و ارام درست کنید یادگیری سریع تر اتفاق می افتد و دانش اموزان با علاقه و اشتیاق بیشتری میل به یادگیری خواهند داشت

استفاده از بازی و تفریح در صورت امکان در تدریس 

با ایجاد بازی و سرگرمی خستگی در بچه ها کمتر شده و با شوق زیادی مطالب را یاد میگیرند

توجه معلم به روحیات و حالات دانش آموزان در حین تدریس 

اگر معلمین در دانش اموزان خستگی و یکنواختی احساس کردند میتوانند با خواندن شعر و یا بیان خاطره ای کوتاه و …فضای کلاس را عوض کنند

آموزش خوب گوش دادن – خوب دیدن – استفاده از همه حواس در درک و شناسایی هر موضوعی

شناسایی دانش آموزان از نظر موقعیت فرهنگی ، اقتصادی ، اجتماعی ، سیاسی ، خانواده ها ، سلامت اولیاء آنها و عدم ابتلاء هر یک از افراد خانواده به اعتیاد و یا بیمارهای غیرقابل علاج، کارکردن و در آمد زا بودن یا نبودن دانش آموز و … در چگونگی برخورد با دانش آموزان بسیار موثر است که اگر این برخورد صحیح صورت بگیرد قطعاً در امر آموزش موثر است .

ایجاد فرصتهایی برای بالابردن اعتماد به نفس فراگیران مثلاً برگزاری نمایشگاهی از کارهای دانش آموزان ، یا گوشزد کردن استعدادهای فراگیران با استفاده از دانش آموزان برای تفهیم مطالب و توضیح در مورد مطلب ارائه شده به سایر دانش آموزان گاه توضیح برخی از دانش آموزان بهتر از ما می تواند مطلب را به دانش آموزان ضعیف تفهیم نماید .

ارائه تکالیف متنوع در جذب دانش آموزان بسیار موثر است .

برقراری ارتباط مناسب با دانش آموزان 

باید شرایطی فراهم شود تا این ارتباط شکل بگیرد و باید بر ذهن و جان دانش اموز تاثیر مثبتی بگذارد

چیدمان کلاس و فضا سازی مناسب نیز بخشی از نیاز دانش آموزاست . فضای درس با چیدمان میزها و صندلی ها ، نیمکت ها ، تخته سیاه ، قفسه کتابها و تجهیزات کمک آموزشی است که فضا را برای آموزش فراهم می کند و دیگر ارتباط مناسب آموزگار با دانش آموزان را می توان نام برد که ارتباط صمیمی و دوستانه باعث می شود دانش آموزان با علاقه و مناسب و سرعت بیشتری را بیاموزند .

نحوه صحیح ارتباط با والدین دانش آموزان و توجیه آنها در ایجاد محیطی مناسب برای فرزندانشان که طیب خاطر به امر آموزش بپردازند .

اموزش نباید خیلی خشک و رسمی باشد و باید دانش اموز محوری باشد تا فضای خوبی برای تدریس ایجاد شود اینگونه خوشایندتر است و براحتی دانش اموز را به سوی محتوا میکشاند و فعالتر میشوند و یادگیری بهتری از قبل خواهند داشت

استفاده از انتقال مثبت 

به این معنا که اگر موضوعی آموختن موضوع دیگری را آسان می کند یا زمان یادگیری را کاهش می دهد ابتدا آن موضع را مطرح می نمائیم .

رفتارهای آفریننده و خلاق را برای بچه ها سر مشق قرارداده و تشویق نمائیم .

به تفاوتهای فردی دانش آموزان توجه گردد .

تجارب دانش آموزان را به موقعیت های خاص محدود نکینم از آنها کارهای تازه بخواهیم .

معلومات و فنون جدید را با آموخته های قبلی پیوند دهیم .

فرصتهایی برای خودآموزی و استفاده از یادگیری اکتشافی برای دانش آموزان فراهم کنیم . به راه حلهایی تازه و اندیشه های غیرمعقول احترام بگذاریم .

همیشه با جدیت برخورد نکنیم ، اگر بچه ای عذری داشت برای اولین بار بپذیریم .

تکالیف کافی، متنوع ، پر محتوا به دانش آموزان بدهیم .

استفاده از کارتهای امتیازی در کلاس با این روش بین دانش آموزان رقابت مثبت و سازنده ایجاد می شود که این مسئله هم می تواند تاثیر به سزایی در جذب دانش آموزان داشته باشد. البته این مسئله ( کارتهای امتیازی ) باید ادامه دار و جدی باشد تا دانش آموزان با جدیت و پشتکار بیشتری تلاش نمایند .

گروه بندی دانش آموزان 

باید گروه و سرگروه تعیین کرد و هر هفته سرگروه ها تعویض شوند و حتی این امکان به دانش اموزان ضعیف هم داده شود و این امر باعث روحیه دادن و تلاش بیشتر در همه دانش اموزان به ویژه دانش اموزان ضعیف میشود

بعضی از دروس را در صورت امکان به صورت شعر بخوانند مثلاً جدول ضرب را می توان با این شیوه خیلی سریع به دانش آموزان آموزش داد .

استفاده از فلش کارتها 

به طور مثال در درس فارسی می توان از بچه ها خواست که روی مقواهای رنگی لغت ها را بنویسند و در جای دیگر معنی ها و هم خانواده ها را .از دانش آموزان بخواهیم معنی ها و هم خانواده ها را پیدا کنند .

فن بیان و قدرت نفوذ کلام معلم: هم یکی دیگر از عوامل موثر در جذب دانش آموزان است .

پیشنهاد ما :رابطه برخورد عاطفی معلم با پیشرفت تحصیلی دانش اموز 

راهکارهای مؤثر برای افزایش انگیزه و درونی‌سازی یادگیری در دانش‌آموزان

به‌طورکلی برای افزایش انگیزه دانش‌آموزان و سوق دادن آنان به سمت درونی شدن انگیزه‌ها، رعایت مجموعه‌ای از اصول و رفتارهای آموزشی توصیه می‌شود. این اصول، نه‌تنها به بهبود عملکرد تحصیلی کمک می‌کند، بلکه احساس خودباوری و تعلق خاطر را در میان دانش‌آموزان تقویت می‌نماید.

 اصول کلیدی برای تقویت انگیزه یادگیری

• ایجاد تجربه‌های جذاب و موفقیت اولیه:
  تجربه‌ی موفقیت در ابتدای مسیر یادگیری، اعتمادبه‌نفس دانش‌آموز را افزایش می‌دهد. برای مثال، در مسابقات ورزشی نیز احساس پیروزی اولیه، انگیزه شرکت‌کنندگان را بالا می‌برد.

• پاداش‌دهی به موقع:
  برای تلاش و پیشرفت دانش‌آموزان پاداش در نظر بگیرید؛ منتظر افت تحصیلی نمانید تا بعد از آن به تحسین بپردازید.

• احترام به تفاوت‌های فردی:
  هرگز دانش‌آموزان را با یکدیگر مقایسه نکنید. مقایسه، انگیزه را از بین می‌برد و احساس ناکافی بودن ایجاد می‌کند.

• پرهیز از ایجاد فضای عاطفی منفی:
  سخت‌گیری زیاد، تبعیض، قضاوت منفی یا انتقال اخبار ناخوشایند، ذهن دانش‌آموز را درگیر و علاقه او را به یادگیری کاهش می‌دهد.

 نکات آموزشی و رفتاری در کلاس

• پس از آزمون‌ها یا پرسش‌های کلاسی، بلافاصله نتیجه را اطلاع دهید تا دانش‌آموز بازخورد سریع بگیرد.

• در ابتدای هر درس، اهداف آموزشی را برای شاگردان مشخص کنید تا بدانند در مسیر یادگیری چه انتظاری از آن‌ها وجود دارد.

• نحوه انجام کار یا تکلیف را دقیق توضیح دهید تا ابهامی باقی نماند.

• برای افزایش حس کفایت، از دانش‌آموز بخواهید مطالب یادگرفته‌شده را برای دیگران توضیح دهد.

• درباره مشکلات درسی با دانش‌آموز گفت‌وگو و ریشه‌یابی کنید.

• تشویق کلامی فردی (به‌ویژه در جمع کوچک) تأثیر زیادی بر انگیزه دارد.

• مطالب درسی را از ساده به دشوار آموزش دهید تا اعتماد به نفس دانش‌آموز حفظ شود.

• از شکل‌گیری رقابت ناسالم میان دانش‌آموزان جلوگیری کنید.

 ارتباط انسانی و فضای یادگیری

• در فرآیند آموزش، متکلم وحده نباشید؛ اجازه دهید دانش‌آموزان نیز در یادگیری مشارکت کنند.

• به تک‌تک شاگردان علاقه نشان دهید و برایشان ارزش قائل شوید.

• آموزش را هرگز با تهدید پیش نبرید؛ ترس، انگیزه را از بین می‌برد.

• برای دانش‌آموزان باانگیزه، خوراک علمی کافی و چالش‌برانگیز فراهم کنید.

• به دانش‌آموزان کم‌توجه مسئولیت‌های کوچک بدهید تا حس مفید بودن پیدا کنند.

 روش‌های نوین تدریس و فضای آموزشی

• از تکنولوژی آموزشی و وسایل کمک‌درسی استفاده کنید تا حواس پنج‌گانه فعال شود.

• بین محتوای درس و مسائل واقعی زندگی ارتباط برقرار کنید.

• درس را با پرسش‌های جالب و کنجکاوی‌برانگیز آغاز کنید.

• به وضعیت جسمی و خستگی ذهنی دانش‌آموزان توجه داشته باشید.

• محیط کلاس را با طراحی زیبا و رنگ‌های مناسب جذاب کنید تا از یکنواختی جلوگیری شود.

• در تدریس، از مثال‌های آشنا و بومی مرتبط با محیط دانش‌آموزان استفاده کنید.

 مدیریت و بازخورد مؤثر

• تکالیف دانش‌آموزان را در جلسه بعدی مرور کرده و بازخورد مثبت و دقیق ارائه دهید.

• در برگزاری آزمون‌ها به وعده‌های خود پایبند باشید.

• زمان یادگیری را متناسب با توان دانش‌آموز تنظیم کنید و فرصت استراحت بدهید.

• با اطلاع‌رسانی منظم، دانش‌آموز را از میزان پیشرفت خود آگاه سازید.

• همیشه خوش‌رو، خوش‌اخلاق و آرام باشید؛ رفتار معلم الگوی عاطفی شاگرد است.

• از نظرات دانش‌آموزان در تدریس استفاده کنید تا احساس مشارکت پیدا کنند.

 اصول تعادل و عدالت آموزشی

• توجه افراطی به دانش‌آموزان قوی یا ضعیف باعث تنش در کلاس می‌شود.

• هرگز شاگردان را به گروه‌های «خوب»، «بد» یا «ضعیف» تقسیم‌بندی نکنید.

• از ورود به مباحث حاشیه‌ای و بی‌ارتباط با موضوع درس پرهیز کنید.

• با تشکیل جلسات بحث و تحلیل، فرصت تفکر و بیان نظر فراهم کنید.

• هیچ‌گاه دانش‌آموز را به انجام کارهای تحقیرآمیز یا جریمه‌های شخصی مجبور نکنید.

 توجه به ویژگی‌های شخصیتی دانش‌آموزان

• به دانش‌آموزان درون‌گرا، کم‌رو یا مضطرب توجه ویژه داشته باشید.

• با تشویق رفتارهای مثبت، آن‌ها را به مشارکت در فعالیت‌های گروهی دعوت کنید.

• از روش‌های تدریس تعاملی مانند کنفرانس و سمینار استفاده کنید.

• تأکید بیش از حد بر نمره باعث اضطراب می‌شود؛ نمره پایین همیشه نشانه‌ی بی‌کفایتی نیست.

• گاهی از تجربه‌های شخصی، شکست‌ها و موفقیت‌های خود در دوران تحصیل بگویید؛ این کار حس صمیمیت و واقع‌گرایی ایجاد می‌کند.

نتیجه گیری  

ایجاد انگیزه در دانش‌آموزان، تنها یک مهارت آموزشی نیست، بلکه هنر الهام‌بخشی است. هیچ برنامه درسی، منبع آموزشی یا فناوری نوینی نمی‌تواند جایگزین تأثیر یک معلم یا والد آگاه و دلسوز شود که با عشق و درک عمیق، در دل شاگردان خود اشتیاق یادگیری را زنده می‌کند. انگیزه، ریشه‌ی پیشرفت تحصیلی و رشد شخصیتی دانش‌آموز است. وقتی کودک احساس کند که توانمند است، صدایش شنیده می‌شود و زحماتش دیده می‌شود، ذهن و قلب او برای یادگیری باز می‌شود. در مقابل، فشار، مقایسه و ترس از شکست، این انگیزه را خاموش می‌کند. بنابراین، اگر بخواهیم نسلی پویا، خلاق و خودباور تربیت کنیم، باید از روش‌های آموزشی انگیزه‌محور بهره ببریم:
آموزشی که در آن تعامل جای اجبار را بگیرد، تشویق جای تنبیه بنشیند و یادگیری به تجربه‌ای لذت‌بخش تبدیل شود.

در نهایت، کلید موفقیت آموزشی درک انسانیت درون آموزش است. هر معلمی که بتواند با عشق، احترام و انگیزه تدریس کند، در حقیقت آینده را می‌سازد؛ آینده‌ای که در آن یادگیری نه وظیفه، بلکه لذت است.

سوالات متداول

۱. چرا برخی از دانش‌آموزان انگیزه کافی برای درس خواندن ندارند؟
کمبود انگیزه معمولاً به دلیل نداشتن هدف مشخص، فشار بیش از حد از سوی والدین، یا تجربه‌های منفی در محیط کلاس است. برای رفع آن باید حس موفقیت، تشویق و ارتباط مثبت در محیط آموزشی تقویت شود.

۲. بهترین روش برای افزایش انگیزه در دانش‌آموزان ضعیف چیست؟
تجربه‌ی موفقیت‌های کوچک، تحسین واقعی، سپردن مسئولیت‌های ساده و ایجاد حس مفید بودن، مؤثرترین راه‌ها برای افزایش انگیزه در دانش‌آموزان ضعیف است.

۳. نقش معلم در حفظ انگیزه دانش‌آموزان چیست؟
معلم با لحن، رفتار و روش تدریس خود می‌تواند بزرگ‌ترین منبع انگیزه برای دانش‌آموز باشد. برخورد محترمانه، استفاده از روش‌های خلاق آموزشی و تشویق مداوم، اشتیاق به یادگیری را در دانش‌آموزان زنده نگه می‌دارد.