چگونه رفتار جراتمندانه را در فرزندان خود پرورش دهیم؟
چگونه رفتار جراتمندانه را در فرزندان خود پرورش دهیم؟
اگر بخواهیم رفتار را به صورت یک طیف نگاه کنیم که یک طرف ان سکت و رفتار منفعلانه است و سمت دیگر آن رفتار پرخاشگرانه است در وسط طیف ما یک نوع دیگر رفتار داریم به اسم رفتار جراتمندانه و نه گفتن رفتار جراتمندانه رفتاری است که فرد میتواند به صورت مناسب به دیگران نه بگوید البته باید دقت کنیم رفتار جراتمندانه قصد آسیب به شخص دیگری را ندارد بلکه نفع خود را مدنظر می گیرد
قاطعانه بگویید : حرف خود را به دیگران بدون تردید و قاطعانه بگویید تا جلوی اصرار طرف مقابل را بگیرید
خلع سلاح : وقتی فرد با نه گفتن قاطع شما مواجه میشود ممکن است برای تحریک شما به تغییر نظر شروع به برچسب زدن به شما کند مثلا اگر در مقابل دادن کتاب خود به او مقاومت کنید ممکن است با لحن تمسخر امیز شما را خرخون خطاب کند در این حالت شما با استفاده از تکنیک خلع سلاح با پذیرش ظاهری حرف او می گویید آره اصلا من خرخون هستم و کتابم را نمی دهم
نظر خودت را بگو : در رفتار جراتمندانه به فرد مقابل هجوم نمیبریم بلکه می گوییم نظر من این است مثلا اگر به سینما دعوت شدیم و نمی خواهیم دعوت را قبول کنیم نمی گوییم سینما رفتن کار ادم های بی کار است بلکه مثلا می گوییم « من به سینما علاقه ندارم »
از انفعال به جرات : فردی که از رفتار منفعلانه به رفتار جراتمندانه تغییر رفتار می دهد طبیعی است که در ابتدا واکنش مثبتی از جانب نزدیکان خود نخواهد گرفت اما نکته مهم این است که این تغیر تدریجی و پیوسته ادامه پیدا کند
جرات ورزی چیست؟
- یعنی شما از خود و حق خود در مقابل افکار و رفتار دیگران دفاع کنید و عقاید و احساساتتان را به صورت مستقیم و با صداقت بیان کنید و احترامی هم برای خود و هم برای طرف مقابلتان داشته باشید
- نباید این رفتار را با پرخاشگری اشتباه گرفت فرد پرخاشگر از حق خود دفاع میکند اما با خشم و عصبانیت و با توهین و تحقیر فرد مقابل به خواسته خود میرسد اما فردی که جرات ورزی را آموخته برخلاف خم نشان دادن با صمیمیت و صداقت به خواسته اش میرسد
رفتار منفعلانه چه رفتاری است ؟
- افراد منفعل از طرد شدن در اجتماع ترس و دلهره دارند و معتقدند که اگر با فردی که با شما رفتاری از نوع پرخاشگری دارد به خوبی با او رفتار کنید شخصی که این رفتار را با شما داشته میفهمد که شما چقدر خوب هستید و دیگر دست از رفتارش بر میدارد
- این افراد تمام خواسته های دیگران را انجام میدهند و اگر کسی اذیتشان کند سکوت میکنند و این افراد در طول زندگی زیاد عذرخواهی میکنند
- پیامدهای این رفتار این است که ان ها دیگران را خشنود و راضی میکنند و عزت نفس خود را از دست داده و در درون خود ان حس خشم و آسیب را وارد میکنند یعنی بیشتر از طرف مقابل به خود اسیب میزنند
رفتار پرخاشگرانه چه نوع رفتاری است ؟
- این افراد می خواهند با خشم کلامی و قدرت فیزیکی برروی دیگران تسلط کامل داشته باشند
- از نشانه هایی که در این افراد وجود دارد این است که ان ها همیشه در حال پیش بینی رفتار بقیه هستند یعنی هر لحظه امکان میدهند مورد حمله قرار بگیرند و در عوض واکنش پرخاشگرانه از خود نشان میدهند و خشم خود را جمع کرده و مثل یک بمب منفجر میشوند و خشم خود را بروز میدهند
آموزش جرات ورزی به کودکان چگونه باید باشد ؟
- آموزش این مهارت در سنین کودکی و در مدارس و همچنین در خانه و خانواده صورت میگیرد ودر روابط اجتماعیشان نمایش داده میشود و این مهارت را اینگونه اموزش میبینند چه در محیط خانه باشند و چه در محیط مدرسه فرقی نمیکند
- این مهارت برای درمان اختلال های اضطرابی و ترس استفاده میشود و زمانی که اموزش این مهارت تکمیل شود باعث شادکامی و پیشرفت فرزند میشود و در هر مقطع تحصیلی که باشد باعث موفقیت او میشود
- در دوره بلوغ باعث پیشگیری از اعتیاد و سیگار کشیدن و رفتارهای خطرناک میشود
- با اموزش این مهارت به کودک یاد میدهیم که حق دیگران را پایمال نکند و از حق خود بدون پرخاشگری دفاع کند
- همه ما باید جرات «نه » گفتن را داشته باشیم و به کودک خود بیاموزیم که دیگران هم حق دارند خواسته ها و عقاید و احساساتشان را بروز دهند
- میتوان با قصه گویی ،ایفای نقش ،بازی و مذاکره میتوانیم کودک خود را آموزش دهیم رفتار جراتمندانه داشته باشد
چگونه رفتار جراتمندانه را در فرزندان خود پرورش دهیم؟
یکی از مهارت های لازم برای مصون ماندن نوجوانان در مقابل رفتارهای پر خطر نظیر مصرف موادمخدر و روانگردان، مهارت جراتمندی است.
مهارت جراتمندی چست؟
جراتمندی مهارتی است که به فرد اجازه می دهد تا بدون بهره گیری از هرگونه خشونت، پرخاشگری و تجاوز به حق دیگران بتواند ضمن احترام به حق دیگران در قالبی بسیار معقول، آرام، آزادانه، با اعتماد به نفس کامل، افکار ، احساسات، خواسته ها و ارزش های خود درباره یک موقعیت را مستقیم و صادقانه ابراز و نسبت به دفاع از حقوق خود اقدام کند، بدون آنکه به شانه فردی و اجتماعیش لطمه ای وارد شود.
ویژگی های فرد جراتمند
◼️ به آسانی میتوانند آنچه را در درونشان است صادقانه بیان و ابراز عقیده کنند بدون اینکه آسیب و لطمه ای به روابط آنان با دیگران وارد شود.
◼️بدون هرگونه رودربایستی و تهدید، از دیگران تقاضا می کنند تا رفتار نامطلوبشان را تغییر دهند.
◼️ درصورتی که دیگران از آنها تقاضا و درخواست غیر منطقی (از جمله مصرف سیگار، مواد مخدر و روانگردان، الکل، روابط سوء جنسی و…) داشته باشند، با قاطعیت و صراحت جواب رد می دهند و توان ((نه گفتن)) انها بالاست. به عبارتی نگران ناراحت شدن افرادی که تقاضا یا پیشنهاد نامعقول دارند، نیستند.
◼️ به راحتی احساسات مثبت و منفی خود را ابراز می کنند و دغدغه ای در این خصوص ندارند، به گونه ای که احساس گناه نمی کنند زیرا می دانند که وظیفه آنها خشنود نگه داشتن همه و به هر قیمتی نیست.
◼️ از توان کافی برای برقراری ارتباط و تعاملات اجتماعی برخوردارند.
◼️ صریح هستند، یعنی در مواقع لزوم دیدگاه خود را به صورت ساده، قابل فهم،مستقیم، مختصر و بدون هرگونه واسطه بیان می کنند.
◼️ در صورت نیاز، تصمیم هایقبلی خود را تغییر می دهند، به گونه ای که اگر قبلا به تقاضایی پاسخ مثبت دادند، اما به اشتباه خود پی برده اند، اشتباه خود را جبران می کنند و آن پیشنهاد را رد می کنند.
◼️نسبت به خود احساس مناسبی دارند و برای خود احترام قائل اند.
◼️ در موقعیت های مختلف روزانه از تسلط کافی برخوردارند وبر این احساس تصمیم های منطقی می گیرند.
◼️برای دیگران نیز احترام و ارزش قائل اند.
◼️ به طور مستمر عملکرد خود را ارزیابی می کنند.
◼️ در صورت عصبانیت، خشم خود را ابراز و دلیل آنرا به طرف مقابل بیان می کنند.
◼️ در صورت نیاز و ابهام از دیگران سوال می کنند.
◼️ در زمان سخن گفتن با قدرت و صلابت صحبت می کنند.
سه حالت عمومی در مهارت نه گفتن نوجوانان
۱- خجول بودن و رودروایسی داشتن
- در این حالت با اینکه با خواسته دیگران موافق نیستید ولی بدلیل شخصیت طرف مقابل در نزد ما یا جایگاه شغلی او یا بخاطر کاری که قبلا برای ما کرده است خجالت می کشیم که نه بگوییم. در اینحالت علارغم میل باطنی خود بله می گوییم!
۲- نه بصورت غیر واضح
- در این حالت شما مخالف درخواست دیگران هستید ولی نه شما واضح نیست
- طرف مقابل با تقاضای مصرانه خود شما را موافق خود می کند .
- مثلا تمایلی ندارید که با فردی به جایی بروید و می گویید که فردا عصر باید جایی باشم و نمی توانم با شما باشم ولی او می گوید تا قبل از عصر بر می گردیم و شما را در منگنه می گذارد و شما هم قبول می کنید !
۳-پرتاب محکم نه به صورت !
- در این حالت به هر صحبت و درخواستی که مطابق میل شما باشد سریعا در ابتدا نه می گویید و به اصطلاح نه را به صورت طرف مقابل می کوبید!
پیشنهاد ما : چگونه نوجوانان در محیط آسیب زا از خطرات در امان بمانند ؟
رفتار جراتمندانه چیست با صحبت های دکتر حیدرزاده همراه باشید
View this post on Instagram
چند راهکار مهم برای بهتر شدن رفتار کودکانی که نمی توانند از حق خود دفاع کنند.
۱- ما از حقشان دفاع نکنیم.
- بسیاری از پدرها و مادرها اصلا به فرزندشان اجازه نمی دهند که از حقش دفاع کند.
- یعنی هر موقع فرزندشان به مشکلی خورده و یا دیگر کودکان داشته اند، حق فرزندشان را می خوردند، پدر و مادر وارد عمل می شوند و حق فرزندشان را می گیرند.
- با این روش اصلا به فرزندمان اجازه نمی دهیم که یاد بگیرد که چگونه باید از حقش دفاع کند.
- یعنی اگر فرزند ما در کنار هم سن های خود(توجه کنید هم سن های خود) در حال بازی است و سر موضوعی، سر وسیله ای با هم سن هایش به اختلاف خورد، اجازه دهید خودشان مشکلشان را حل کنند. (البته اگر کار به رفتارهای خطرناک کشیده نشده است).
۲-در منزل به او حق بدهیم.
- یعنی میهمان به منزل ما آمده و فرزند میهمان می خواهد اسباب بازی فرزند ما را بردارد. و فرزند ما اجازه نمی دهد.
- و ما در حالی که لب هایمان را در برابر فرزندمان گاز می گیریم به سمتش رفته و می گوییم: این چه کاریه می کنی؟ مگه نمی بینی میهمانه؟ آبروم رو بیشتر از این نبر.
- یعنی خودمان داریم به او می گوییم که از حق خودش دفاع نکنه.
۳- او را به اجتماع های مختلف ببرید.
- بعضی از پدرها و مادرها کودک را بیست و چهار ساعته کنار خود نگه داشته اند و اجازه نمی دهند برای لحظاتی از آن ها جدا شده و با بچه های دیگر هم بازی شود.
- فرزندتان را به پارک ببرید و اجازه بدهید که برود بین بچه ها و با آن ها بازی کنه و دوست پیدا کنه.
- حتما گاهی هم دعوایش می شه.
- اجازه بدهید که خودش مشکلش را حل کنه.
- او را به هیات و مسجد ببرید و اجازه بدهید که در کنار هم سن و سال های خودش باشد.
۴- او را تشویق کنید.
- اگر زمانی فرزندتان توانست (هر چند کوچک) به درستی از حقش دفاع کند، او را تشویق کنید.
- نکته ی مهم در تشویق این است که باید دقیق بگوییم که به چه دلیلی تشویق شده است.
- این که بگوییم آفرین فایده ای ندارد.
- بلکه باید دقیق بگوییم که من به خاطر این رفتارت (دقیق بگوییم که چه رفتاری) خیلی خوشحال شدم.
۵-از نمایش و داستان کمک بگیرید.
- داستانی را بنویسید (یا بر روی کاغذ و یا در ذهنتان) و در این داستان فرزند شما نقش اصلی را داشته باشد.
- و در این داستان فرزند شما بتواند به زیبایی از حق خودش دفاع کند.
- و یا همین داستان را به صورت نمایش بازی کنید.
۶- مهارت های کودکتان را بالا ببرید.
- وقتی یک شخص چه کوچک و چه بزرگ در کاری مهارت داشته باشد، اعتماد به نفس پیدا می کند.
- شما ببینید در ورزش هم آن بازیکنی که بهتر بازی می کند،
- راحت تر با دیگران صحبت می کند و حتی نقش های آن ها را بهشان گوشزد می کند.
ویژگی های اساسی یک نوجوان چیست ؟ با صحبت های خانم دکتر طبائی زاده همراه باشید
View this post on Instagram
پیشنهاد ما : چه چیزی در شکل گیری هویت نوجوان نقش مهمی دارد
چگونه به فرزندان خود بیاموزیم که از خود دفاع کنند و شجاعت داشته باشند؟
- سوال متداول اکثر والدین این است که چگونه می توانیم به فرزندان خود بیاموزیم که از خود دفاع کنند و شجاعت داشته باشند؟ مثلاً اگر فرزندمان دائما تحت فشار همسالان است یا اسباب بازی هایش را از او می گیرند، چکار باید بکنیم؟ در اینجا راهکارهایی برای آموزش دفاع از خود به کودکان آورده شده است که اولین آن، تقویت اعتماد بنفس کودک است.
۱-اهمیت داشتن اعتماد به نفس را به فرزندتان توضیح دهید
- ترس یک احساس ذاتی است که در همه انسانها وجود دارد. این احساس برای بقای ما ضروری است و باعث می شود احساس درد یا خطر کنیم. به گفته ی متخصصان علوم اعصاب و روانشناسان، انسان از طریق رویارویی با ترس های خود به روش های ایمن، پیش بینی و کنترل موقعیت یاد می گیرد که بر برخی از ترس های خود غلبه کند.
- افراد با اعتماد به نفس، در مواقع بحرانی بر احساسات خود کنترل دارند و به عقل خود رجوع می کنند. همین توانایی کنترل احساسات موجب می شود این افراد، تنها گروهی باشند که معمولا دچار حملات اضطرابی و ترس ناگهانی نمی شوند یا اگر پریشان و وحشت زده شوند، آستانه ی تحمل بالایی دارند چون این افراد، به جای اینکه تسلیم بحران شوند، سعی می کنند خود را با اتخاذ اقدامات صحیح از مهلکه بیرون بکشند.
- اعتماد به نفس و داشتن احساس مثبت نسبت به خود، دو نمونه از بزرگترین هدایایی هستند که والدین می توانند به فرزندان خود هدیه دهند. کودکانی که عزت نفس بالایی دارند نه تنها احساس دوست داشته شدن و شایستگی می کنند بلکه در بزرگسالی نیز قوی، مقاوم و توانمند خواهند بود. اطمینان حاصل کنید که شما می توانید برای تقویت عزت نفس مثبت در فرزندان خود اقداماتی انجام دهید. اینکار نه تنها بر زورگویی غلبه می کند، بلکه موجب می شود فرزندان مقتدر و بهتری داشته باشیم.
۲-به فرزند خود بیاموزید که با دوستان خود یک گروه تشکیل دهد
- قلدرها، افرادی را که در یک گروه باشند، کمتر مورد هدف قرار می دهند. به فرزندتان یاد دهید که در یک گروه دوستانه عضو شود و همیشه در کنار آنها بماند (بخصوص در جاهایی که احتمال زورگویی زیاد است). اگر فرزند شما گروه دوستانه ندارد، برای پیدا کردن دوست با او همکاری کنید. دوستی یک عامل محافظ در برابر زورگویی است. حتی یک دوست نزدیک هم می تواند در جلوگیری از زورگویی، نقش مهمی ایفا کند.
۳-به فرزند خود یاد دهید که بدون پرخاشگری، سرسخت باشد
- بسیاری از کودکان به طور طبیعی سرسخت نیستند. باید به آنها آموزش داده شود که بتوانند در مقابل زورگویی دیگران بایستند. همچنین مهم است که به آنها تفاوت بین شجاعت و پرخاشگری را یاد دهید. توضیح دهید که بچه های پرخاشگر سعی می کنند افراد دیگر را وادار به پیروی از افکار و عقاید خود کنند و اینکار با قلدری تفاوت چندانی ندارد. در همین حال، بچه های مقاوم و شجاع به تفاوت ها و ایده های دیگران احترام می گذارند اما از دفاع کردن از اعتقادات و ایده های خود نمی ترسند. به یاد داشته باشید که بچه های شجاع، در زمان زورگویی یا آسیب دیگران، از خود دفاع می کنند.
۴-با فرزند خود وقت بگذرانید
- وقتی وقت خود را با فرزندان خود می گذرانید، به آنها این پیام را می فرستید که برای شما مهم هستند و این برای تقویت عزت نفس کودک بسیار خوب است. علاوه بر این، وقت گذرانی در کنار هم به شما امکان می دهد تا یک رابطه ی محکم برقرار کنید. این رابطه برای رویارویی کودک با چالش های مختلف زندگی بسیار مهم است.
- کودکانی که می دانند والدینشان بدون قید و شرط آنها را دوست دارند، بیشتر از کودکان دیگر احساس عزت نفس می کنند و بهتر می توانند با چالش های مهم زندگی روبرو شوند. از طرف دیگر برقراری رابطه ی استوار به فرزندتان کمک می کند تا بتواند به راحتی مشکلات خود از جمله مورد زورگویی واقع شدن را با شما در میان بگذارد.
۵-مهارت “نه گفتن” را به فرزندتان یاد دهید
- فرزند شما باید این توانایی را داشته باشد که به درخواست های نامعقول و نادرست (حتی از سوی بزرگسالان) نه بگوید. نکته اصلی این است که به بچه های خود بیاموزید که چگونه با احترام “نه” بگویند و مرزهای سالمی برای خود اتخاذ کنند.
- بعضی اوقات کودکان نمی دانند که چگونه در مقابل خواسته های خطرناک دیگران نه بگویند و این ممکن است برای آنها گران تمام شود.
۶-به فرزند خود بیاموزید که در زمان زورگویی، صدای قاطع و محکمی داشته باشد
- اگر فرزند شما مکررا در موقعیت های زورگویی قرار می گیرد، به او یاد دهید که یک صدای قاطع و محکم داشته باشد. بسیاری از اوقات قلدرها به دنبال یک هدف آسان هستند و داشتن یک صدای قوی و محکم، ممکن است باعث شود تا قلدری آنها فروکش کند. صدای قاطعانه و محکم را در خانه با فرزند خود تمرین کنید. پس از قرار گرفتن کودک در موقعیت های ناخوشایند، آنها مطمئننا از این صدا استفاده خواهند کرد.
۷-از مقایسه کردن خودداری کنید
- خیلی اوقات والدین فرزندان را با یکدیگر مقایسه می کنند درحالیکه اینکار بسیار اشتباه است. حتی ممکن است والدین فرزندی را “باهوش”، “زرنگ” یا “ورزشکار” صدا کنند. یا حتی از القابی مانند “قد بلند” و “کوتاه قد” استفاده کنند. این نوع مقایسه ها نه تنها می تواند منجر به ایجاد حس رقابت و حسادت بین خواهر و برادر شود بلکه می تواند باعث زورگویی خواهر و برادران نسبت به هم شود.
- درعوض باید از فردیت و نقاط عطف هر کودک بدون مقایسه آنها با یکدیگر قدردانی کنیم. همچنین باید از مقایسه فرزندان خود با سایر بچه هایی که می شناسید، خودداری کنید. ممکن است منظور شما از مقایسه ی افراد، سرکوفت زدن نباشد اما این مقایسه باعث تحلیل اعتماد بنفس و خود کم بینی کودک می شود.
۸-برقراری ارتباط را به کودک یاد دهید
- بخش مهمی از آموزش فرزندان در مورد دفاع از خود، نحوه ی برقراری ارتباط است. همیشه با فرزندان خود صحبت کنید. به بچه های خود بگویید که دفاع از خود کار درستی است اما بهترین دفاع، تلاش برای خارج شدن از اوضاع است. برای مثال اگر یکی از همکلاسی ها به او صدمه بزند، باید از اوضاع دور شود و آن را به معلم یا والدین گزارش دهد.
- در مورد نحوه ی سپری کردن روز، با بچه های خود صحبت کنید. به هر روشی که می توانید در زندگی فرزندتان شرکت کنید. این می تواند نقش مهمی در محافظت از فرزندانتان داشته باشد. شما به عنوان والدین باید بدانید که در زندگی کودک چه می گذرد تا بتوانید او را در مسیر درست راهنمایی کنید.
۹-کودک را به کلاس های آموزش دفاع شخصی ببرید
- گاهی اوقات بهترین کاری که می توانید برای بچه های خود انجام دهید ثبت نام آنها در یک کلاس دفاع شخصی است. کودکان در این کلاس ها نه تنها یاد می گیرند چگونه از خود دفاع کنند، بلکه اعتماد به نفس و خود کنترلی را نیز یاد می گیرند. در بسیاری از مواقع، دفاع از خود در موقعیت های زورگویی، شامل دانستن چگونگی پاسخ دادن به یک وضعیت با روشی آرام و با اعتماد به نفس است بدون اینکه درگیری فیزیکی بین طرفین ایجاد شود.
رفتار جراتمندانه با رفتار پرخاشگرانه تفاوت زیادی دارد با این کلیپ همراه باشید
View this post on Instagram
۷ راهکار اساسی برای آموزش شجاعت و مهارت نه گفتن
این راهکارهادر واقع زمینه را برای افزایش اعتماد به نفس و شجاعت کودک ما فراهم میکنند.
🔸برقراری ارتباط صحیح با کودک و دادن آموزش به وی
🔸فراهم کردن محیط شاد و پر نشاط برای برون ریزی هیجانات و ایجاد تفکر خلاقانه
🔸برقراری ارتباط با همسالان
🔸همکاری و کمک به کودک
🔸داشتن توقع به جا و متناسب با قدرت تمرکز کودک
🔸درک ارتباط هوش شناختی و هیجانی کودک و ارتباط آن با فعالیتهای اجتماعی او
🔸اصلاح توقع والدین از کودک
ویژگی افرادی که مهارت نه گفتن را دارند:
🔹این افراد در عمل ایستادگی خوبی دارند.
🔹اعتماد به نفس بسیار بالایی دارند.
🔹در زندگی شان دارای برنامه هستند و اهداف آن ها روشن است.
🔹می دانند از چه راه درستی به اهداف خود دست پیدا کنند.
چگونه رفتار کنیم ؟
💠با ادب باشید. همیشه سعی کنید از کلمه ی مؤدبانه استفاده کنید.
💠به سادگی و به طور مستقیم نه بگویید.
💠از تکرار نه شرمسار نشوید.
💠در صحبت های نامناسب، سعی کنید بحث را عوض کنید.
💠دلیل درستی برای گفتن نه داشته باشید تا به دروغ گویی دچار نشوید.
💠گاهى مى توانید«نه» گفتن را با رفتار خود نشان دهید. مثلا،جمع را به آرامی ترک کنید.
مطالب زیر را حتما مطالعه کنید
شیوه هایی که افراد برای کاهش اضطراب به کار میبرند
چگونه به کودکمان آموزش جنسی مناسب بدهیم ؟
چگونه کودکان خود را در برابر شبکه های اجتماعی محافظت کنیم
نقش والدین در کمک به تربیت فرزندان
چگونه در زندگی خود تعادل برقرار کنیم ؟
دیدگاهتان را بنویسید