چگونه خود رابهتر بشناسیم و مزایای خودشناسی چیست ؟
چگونه خود رابهتر بشناسیم و مزایای خودشناسی چیست ؟
تعریف خودشناسی ؟
- فرایندی است که ما را از ویژگی های روانی و عاطفی ،محدودیت ها ،نقاط قوت ،علایق ،و ترس ها ،آرزوها و احساساتی که بر ما می گذرد آگاه میکند خودشناسی باید بتواند ما را به عمیق ترین نیازها و دردها و اضطراب هایمان مواجه کند .
مزایای خودشناسی :
- خودشناسی در تنظیم هدف نقش اساسی دارد انشان وقتی خود را بهتر بشناسد قطعا بهتر میتواند زندگی خود را تنظیم کند و اهدافی را تعیین کند
- از طرفی در روابط ما با دیگران نیز خودشناسی مهم است
- انسان تنها زمانیکه خود را بشناسد و از احساسات و علایق خود به خوبی اگاه باشد میتواند واقعا دیگران را دوست داشته باشد و رابطه سالمی با آنها داشته باشد
- فرد زمانیکه نداند دقیقا چه می خواهد و چرا با افراد مختلف در ارتباط است نمیتواند به صورت سالم با دیگران معاشرت کند
هدف از خودشناسی چیست ؟
- برای اینکه در زندگی خود آرامش داشته باشیم به وضعیت مالی شما ربطی ندارد بسیاری از افراد از وضعیت مالی خوبی برخوردارند اما در زندگی خود به دنبال خوشبختی هستند اگر میخواهید به حس رضایت واقعی و ارامش برسید باید به خودشناسی برسید اول از همه درک درستی از خود و هویتتان داشته باشید باید بدانید از زندگی خودتان چه چیزی را می خواهید و چه چیزهایی وجود دارند که حتی به انها فکر میکنید دچار استرس می شوید
- اگر شناخت درستی از خود داشته باشید و بعد از شناخت فردی به خداشناسی برسید و شناخت خوبی از خالق خود داشته باشید چون ما از جنس خالق هستیم و هرچیزی که خداوند خلق کرده را میتوانیم بشناسیم
- پس خودشناسی مقدمه خداشناسی است و در قران کریم هم از رابطه خودشناسی و خداشناسی صحبت شده است “در درون وجود شما آیات خداست ،آیا نمی بینید “
چگونه ویژگی های شخصیتی خود را بشناسیم ؟
- علاقه مند به تجربه کردن : افرادی هستند که دوست دارند تجربیات جدیدی در زندگی خود داشته باشند و قوه تخیل و خلاقیت و روشنفکری بالایی دارند و در مورد مشاغل مختلف سطح بالایی از دلپذیری را دارند و بسیار انعطاف پذیر هستند مثلا در مشاغل هنری و یا تبلیغات و تحقیقات و…
- مسولیت پذیری : این افراد مسولیت پذیر تر و قابل اعتماد تر هستند و دارای انضباط خاصی هستند و یک برنامه ریزی مشخصی را دنبال میکنند
- برون گرایی : یعنی میزان اجتماعی بودن و روابط دوستانه هر فرد را نشان میدهد افرادی که برون گرا هستند انرژی خود را با دیگران دریافت میکنند و از اینکه در گروه ها و تجمعات باشند خوشحالند و نظر بقیه را نیز جلب میکنند اما افراد درون گرا فعالیت های اجتماعی خیلی کمی دارند و ارام تر هستند .
- سازگاری : یعنی افراد رفتاری صمیمی و گرم و دوستانه دارند و نگاهشان به همه مردم اینگونه است که همه با اعتماد و شایسته هستند
- روان نژندی : در واقع به ثبات احساسی و درجه احساسات منفی مربوط میشود افرادی که از نظر روانی رنجورتر هستند بی ثباتی احساسی دارند و واکنش احساس نیز دارند .
چگونه خود را بشناسیم ؟
- ویژگی های اخلاقی خود را بشناسیم : اگر یک نفر به شما گفت که شما خسیس و یا تنبل هستید شاید آن فرد اشتباه کرده باشد اما اگر افراد زیادی به شما گفتند که خسیس هستید یعنی احتمالا این ویژگی را دارید ویژگی های رفتاریتان را از نظر دیگران فهرست کنید و سپس ویژگی هایی که به نظر خودتان دارید اما در رفتارتان کمتر دیده میشود را به ان اضافه کنید این فهرست میتواند نمایی کلی به شما بدهد تا خودرا عمیق تر بررسی کنید
- قابلیت های فیزیکی خود را عمیق تر بررسی کنید : نمیشود روان سالمی داشت اما به جسم اهمیتی نداد شناخت ویژگی های بدنتان و نقاطی را که فکر میکنید در بدن شما محدودیت برایتان ایجاد می کند میتواند در خودشناسی موثر باشد مثلا اینکه بدانید عضلات پایتان زیاد درد میگیرد و یا اضافه وزن دارید یا در مقایسه با دیگران دست هایتان قدرتمند تر هستند
- آرزوهای خود را بشناسید : بدون هیچ سانسوری آرزوها و خواسته های خود را روی کاغذ بنویسید سعی کنید این کار را به صورت رها و آرام انجام دهید و مدام این را به خود یاد آور شوید که فقط خودتان این نوشته ها را می خوانید پس سانسور معنا ندارد آرزوهای شما میتوانند زوایای پنهانی از واقعیت درون شما را نشان دهند
- علایق خود را بشناسیم : به چه چیزهایی علاقه داریم و از چه چیزهایی خوشمان نمی آید ؟ و چه موقعیت هایی برایمان ناخوشایند است این پرسش ها و بعد بررسی ان ها میتواند به ما در درک بیشتر از خودمان کمک کند ممکن است این بررسی سخت باشد و نیازبه شجاعت داشته باشد چرا که باید نظر خودتان را بنویسید نه دیگران .
- انجام تمرین های ذهن آگاهی : تمرین های ذهن آگاهی سعی ندارد ذهن شما را به مزرعه سرسبز و چمنزار ببرد بلکه این تمرین ها به تمرکز کامل بر روی اینجا و اکنون تاکید دارد از انچه در ذهن و بدنتان می گذرد مستقیما اگاه باشید و آن را مدنظر قرار دهید از نفس کشیدن تا احساس تنش در برخی نواحی .
اگر موارد زیر در مورد شما هم صدق می کند، نیاز به آموزش خودشناسی دارید:
- اگر حال خوبی ندارید و از زندگی لذت نمیبرید.
- اگر مدام در پی راضی نگه داشتن اطرافیان هستید.
- اگر اهدافی مانند خودرو، خانه لوکس و… دارید و می خواهید بواسطه آنها احساس رضایت داشته باشید.
- اگر چهره و فیزیک خود را دوست ندارید و مدام عمل های زیبایی انجام میدهید.
- اگر از موقعیت فعلی شغلی و عاطفی خود رضایت ندارید و خود را سرزنش می کنید.
- اگر اهداف بزرگی داری شادی و رضایت از زندگی را به پس از رسیدن آنها موکول کرده اید.
- اگر انتقاد پذیر نیستید و به شدت برافروخته می شوید.
- اگر چشم اندازی به آینده ندارید و ناامید هستید.
دیدن این کلیپ کل زندگی شما را تغییر خواهد داد
View this post on Instagram
۵ گام تا رسیدن به خودشناسی
- اگرچه راه‌های متفاوتی برای دستیابی به این مهارت فوق العاده وجود دارد اما در این قسمت از مقاله مجموعه‌ای از بهترین و ساده‌ترین قدم‌های برای افزایش خودشناسی ذکر شده است. با بهره گیری از این مراحل می‌توانید به درصد بالایی از این مهارت دست پیدا کنید. همچنین بعضی از این مراحل میتوانند ضمن ارتقای این مهارت، ویژگی‌های دیگری مانند اعتماد به نفس مثبت و… را در شخصیت شما وارد کنند.
این مراحل عبارتند از:
قدم اول: خود را روی کاغذ بیاورید!
- اینکه عمده صفات شخصیتی خود را به همراه نقاط ضعف و قدرت‌تان روی کاغذ بیاورید یعنی نیمی از راه را رفته اید. اگر خود را به طور کامل و دقیق آنالیز کنید و موارد یاد شده را روی کاغذ بیاورید، ارتباط بین نقاط ضعف و توانایی‌هایتان را خواهید یافت و در همین مرحله به طور شگفت انگیزی، عمده‌ای از مشکلات و نقاط ضعف شما حل خواهد شد.
- سعی کنید سوالات چالشی از خود بپرسید و به نوعی در شخصیت و وجود خود سیر کنید تا بتوانید بدون کم و کاست، ارزش‌ها، هنجارها، توانایی‌ها و استعدادها، نقاط ضعف و قدرت خود را کشف کنید. همچنین اگر می‌توانید نقاط قوت و ضعف را از هم جدا کرده و برای هرکدام یک رنگ را در نظر بگیرید تا امکان تفکیک آنها آسان‌تر شود.
قدم دوم: به رفتارهای خود در طول روز توجه کنید!
- تمام نکاتی که در مرحله قبل یادداشت کرده اید احتمالا در رفتارهای روزانه شما وجود دارند؛ بنابراین بدون اتلاف وقت سعی کنید در طول روز رفتارهای خودآگاه و ناخودآگاه خود را زیر نظر گرفته و در صورت امکان نکات برداشتی خود را یادداشت کنید. مواردی که بیشترین تکرار را در طول روز دارند مشخص کنید و درباره ارتباط آن با شخصیت‌تان اطلاعات کسب کنید. همچنین اگر موارد تکراری از نقاط ضعف شخصیتی هستند، در جهت برطرف آنها و اصلاح‌شان گام بردارید.
- بنابراین تنها کاری که در این مرحله لازم است انجام دهید، مشخص کردن مواردی از مرحله ۱ است که در طول روز رفتارهایی تکراری بر مبنای آنها انجام میدهید. سپس در جهت اصلاح یا تقویت آن موارد گام بردارید و روز به روز شخصیت خود را بهتر و بیشتر بشناسید.
قدم سوم: از دیگران بپرسید!
- از لحاظ روانشناختی، تصویر شخصیتی ما دارای سه جنبه است: ۱- شخصی که فکر می‌کنیم هستیم. ۲- شخصی که می‌خواهیم باشیم. ۳- شخصی که واقعا هستیم و دیگران آنرا می‌بینند.
- مورد اول بستگی به درجه خودشناسی مان دارد و هرچه این مهارت درون ما بیشتر باشد، به این هدف نزدیک‌تر هستیم. مورد دوم را اهداف و آرزوهای ما مشخص میکنند. اما مورد سوم که واقعی‌تر و حال‌تر از بقیه است. شخصی که واقعا هستیم همان شخصیتی است که از نگاه دیگران داریم. درواقع هرچه انسان سعی کند شخصیت خود را تغییر دهد، نا خودآگاه کارهایی انجام خواهد داد که شخصیت واقعی وی را فاش خواهد کرد.
- بنابر تفاسیر ارائه شده، اگر دوست دارید تصویری واقعی از شخصیت خود داشته باشید، از افراد نزدیک خود بپرسید. از آنها درباره شخصیت خود بپرسید و بخواهید که نکات بارز مثبت و منفی شخصیت شما را شرح دهند. همچنین می‌توانید از آنها درخواست کنید که برای مدت زمانی مشخص رفتارهای شما را زیر نظر گرفته و نکات بارز شخصیت‌تان را یادداشت کنند و بعد از مدتی، آنها را به شما تحویل دهند. این موضوع به سادگی شما را رسیدن به خودشناسی کمک میکند.
قدم چهارم: اهدافی برای خود تعیین کنید!
- همانطور که در بخش قبل گفته شد، شخصی که می‌خواهیم باشیم از آرزوها و اهداف ما تبعیت میکند. اینکه برای خود اهداف و آرزوهایی تعیین کنید میتواند سبب خودشناسی مثبت و ارتقای اعتماد به نفس‌تان شود. سعی کنید تمام آرزوهای دور و نزدیک خود را روی کاغذ بیاورید و برای دستیابی به آنها برنامه ریزی کنید. البته این برنامه ریزی را بر اساس شناختی که تا کنون از خود کسب کرده‌اید انجام دهید تا تمرینی برای افزایش خودشناسی‌تان باشد. البته توجه کنید که این هدف گذاری نباید به طور غیر منطقی و دور از دسترس بیان شده باشند.
قدم پنجم: یادگیری را در زمینه خودشناسی فراموش نکنید!
- همانطور که یادگیری در تمام دوره‌های زندگی موثر عمل میکند، در تمرین خودشناسی نیز اثرات فراوانی دارد. وقتی که یادگیری مثبت را اساس کار خودشناسی قرار میدهید، نا خودآگاه ویژگی‌های مثبتی که ناشی از یادگیری شماست به شخصیت‌تان افزوده خواهند شد. این ویژگی‌ها هم در شکل گیری شخصیت و هم در افزایش مهارت شناخت‌تان نسبت به خود تاثیرات فراوانی خواهند داشت.
- الگو برداری از رفتارهای مثبت و فوق العاده‌ای که ذهن‌مان تشخیص میدهد یک طرف قضیه و نکته برداری از اینکه چرا مغزمان آن رفتار بخصوص را به عنوان عملی خوب و جالب تلقی کرده است، طرف دیگر قضیه است. نکته برداری از الگوها و آنالیز نکات استخراج شده میتواند تاثیر فوق العاده‌ای در افزایش این مهارت داشته باشد.
اول باید خودتان را بشناسید و در نهایت که به خودشناسی فردی رسیدید وارد رابطه با دیگران شوید این کلیپ را تماشا کنید
View this post on Instagram
خودشناسی را از کجا شروع کنیم ؟
۱. از خودتان بپرسید: چرا؟
- قبل از آنکه تصمیمی بگیرید، از خود بپرسید «چرا؟». پس از آنکه به آن پاسخ دادید، دو بار دیگر نیز این فرایند را تکرار کنید. اگر سه دلیل خوب برای تصمیمی که گرفته‌اید یافتید، آن را اجرا کنید. در این صورت جزو افرادی هستید که در کارهای خود اعتماد به نفس دارند. خودشناسی یعنی اینکه بدانید انگیزه‌تان از انجام هر کاری چیست و بتوانید تعیین کنید که آیا اقدامات شما معقول و منطقی هستند یا نه.
۲. واژگان عاطفی بیشتری یاد بگیرید
- یک فیلسوف می‌گوید: «محدودیت زبانی دنیای افراد را محدود میکند.»
احساسات فقط به دو حالت خوشحالی و ناراحتی محدود نمی‌شوند. احساسات میتوانند واکنش‌های جسمی و رفتاری قدرتمندی ایجاد کنند که پیچیده‌تر از این دو حالت هستند. بیان کردن احساسات در قالب کلمات، اثر درمانی بر مغز دارد. اگر قادر به بیان احساسات خود نباشید، به راحتی ممکن است دچار استرس شوید. برخی از منابع و سایت‌ها هستند که فهرست خوبی از واژگان احساسی و عاطفی را ارائه میکنند. سعی کنید هر روز یک واژه‌ی جدید بیاموزید.
۳. «نه» گفتن به خودتان را تمرین کنید
- یکی از مهارت‌های مهم در زندگی این است که به خاطر دستاوردهای طولانی‌مدت و پایدار، بتوانید در برابر خوشی‌های زودگذر مقاومت کنید و به خودتان نه بگویید. این کار درست مانند ورزش دادن عضلات، با تمرین تقویت میشود. هر چه بیشتر «نه گفتن» در مورد لذت‌های روزانه‌ی کوچک را تمرین کنید، بهتر می‌توانید در برابر وسوسه‌های بزرگ ایستادگی کنید.
رسانه‌های اجتماعی، محیط‌های مجازی، تماشای برنامه‌های یوتیوب و نظایر آنها، تفریحاتی هستند که مدام فرد را وسوسه میکنند و اجازه نمی‌دهند به موقع به فعالیت‌هایش بپردازد. البته منظور این نیست که استفاده از این امکانات بد است، فقط باید مدت زمان پرداختن به آنها را در روز محدود کرد. هر روز سعی کنید پنج تا از این موارد را محدود کنید.
خدا کیست و چگونه خداشناسی را بیاموزیم با صحبت های دکتر عرشیافر همراه باشید
View this post on Instagram
۴. از واکنش ناخودآگاه پرهیز کنید
- افرادی که مهارت خودشناسی را در خود تقویت نمی‌کنند، نمی‌توانند در موقعیت‌های گوناگون رفتار عاقلانه‌ای داشته باشند. آنها به سرعت از کوره در می‌روند و واکنش‌های آنی و عجولانه‌ای از خود نشان می‌دهند.
در شرایط تنش‌زا سعی کنید قبل از هر اقدامی یک نفس عمیق بکشید. این کار به ویژه در هنگام خشم و سرخوردگی بسیار اهمیت دارد. این کار به شما فرصتی میدهد تا با ارزیابی شرایط ببینید که آیا واکنش شما بهترین پاسخ ممکن هست یا خیر.
۵. به عیب و نقص‌های خود توجه کنید
- هیچ‌کس کامل و بی‌نقص نیست. اگر معایب خود را بدانید اما مسئولیت آنها را قبول نکنید، هیچ فایده‌ای به حال شما ندارد. همه‌ی ما به خوبی از دیگران انتقاد می‌کنیم، اما نقص‌های خود را نمی‌بینیم. خودشناسی به ما کمک میکند تا عیب‌های خود را ببینیم و کمتر از دیگران انتقاد کنیم.
پس از آنکه عیب‌هایتان را تشخیص دادید، می‌توانید در رفع آنها بکوشید. عادت کنید تا به جای عذر و بهانه تراشیدن، اشتباهات خود را بپذیرید.
۶. مراقب حرف‌هایی که با خود می‌زنید باشید
- حتما برایتان پیش آمده که گاهی با خودتان صحبت کنید. این‌طور نیست که همیشه افکاری که به ذهن ما خطور میکنند، مفید باشند. مراقب باشید، زیرا کوچک‌ترین کلمات منفی میتواند سبب استرس و افسردگی‌تان شود.
به بازخوردی که در برابر موفقیت‌ها یا شکست‌های خود دارید دقت کنید. آیا معتقدید که موفقیت‌های شما فقط از سر شانس بوده‌اند؟ آیا پس از هر شکست به شدت خود را سرزنش میکنید؟ واکنش‌های شما در برابر موفقیت‌ها و شکست‌ها، بازخوردهای مثبت و منفی را در ذهن‌تان شکل می‌دهند. نسبت به خودتان با رحم و شفقت رفتار کنید. پیروزی‌های خود را جشن بگیرید و اشتباهات‌تان را ببخشید.
۷. زبان بدن خود را بهتر درک کنید
- برای اینکه زبان بدن خود را بهتر بشناسید، می‌توانید از خودتان فیلم بگیرید و بعد آن را تماشا کنید. این کار میتواند به شما اعتماد به نفس ببخشد.
هنگام تماشای فیلمی که از خود ضبط کرده‌اید، به طرز راه رفتن، صحبت کردن و حرکات دست خود دقت کنید. اگر بر حسب عادت هنگام راه رفتن کمی خم می‌شوید و آهسته و نامفهوم سخن می‌گویید، بدانید که این عادات میتوانند سطح کورتیزول بدن را افزایش دهند و سبب کاهش اعتماد به نفس شوند. در حالی‌که راست ایستادن، محکم راه رفتن و با صدای رسا صحبت کردن میتواند سبب ترشح هورمون تستوسترون شود و عملکرد شما را بهبود بخشد. استفاده از حرکات دست نیز میتواند به تبیین افکار شما کمک کند و بر واکنشی که مردم نسبت به شما نشان می‌دهند تأثیر بگذارد.
ویدئوهای سخنرانان بزرگ را تماشا کنید و ببینید که در هنگام سخنرانی از چه شیوه‌هایی استفاده میکنند. سعی کنید حرکات دست‌ها و زبان بدن آنها را ارزیابی و این مهارت‌ها را در خود تقویت کنید.
۸. به عقایدی که با دیدگاه شما متفاوت هستند توجه کنید
- گوش دادن به نظرات و عقاید مخالف، میتواند شما را وادار کند تا بارها در مورد باورهای پیش‌فرض خود سؤال کنید. این‌طور نیست که همه‌ی باورها و عقاید پیش‌فرض شما و یا همه‌ی دیدگاه‌های جهانی درست و منطقی باشند. با خود بحث کنید و ببینید به کدام‌یک از باورهای خود پایبند هستید و کدام یک از آنها را می‌توانید رد کنید.
۹. نوع شخصیت خود را بشناسید
- اگر نوع شخصیت خود را بشناسید، می‌توانید به راحتی نقاط قوت خود را بهبود ببخشید و نقاط ضعف خود را مدیریت کنید. با درک نقاط قوت و استعدادهای خود می‌توانید به موفقیت‌های بیشتری دست یابید. نقاط قوت همان مهارت‌ها و دانش هستند که در طول زندگی آنها را کسب میکنید، در حالی‌که استعدادها ذاتی هستند و در نهاد شما قرار دارند.
آزمون‌هایی برای تعیین نوع شخصیت وجود دارد که می‌توانید با استفاده از آنها خود را تجزیه و تحلیل کنید. برای شروع تعیین کنید که در دسته‌ی افراد برونگرا قرار می‌گیرید یا درونگرا. سپس نقاط قوت، نقاط ضعف، فرصت‌ها و تهدیدها (تحلیل SWOT) را در قالب یک جدول دسته‌بندی کنید. نقاط قوت و ضعف جزو عوامل درونی و فرصت‌ها و تهدیدها (موانع سر راه) جزو عوامل محیطی هستند.
۱۰. خودارزیابی و تفکر عمیق را تمرین کنید
- مراحل پیشرفت خود را پیگیری کنید. از ۱ تا ۱۰ به خودتان امتیاز دهید و ببینید تا چه حد در تمرین خودشناسی پیشرفت کرده‌اید. هر بار که از کاری پشیمان شده‌اید، هر بار که عادت غلطی را تکرار کرده‌اید، تعداد تصمیماتی که بدون فکر گرفته‌اید و مواقعی را که افکارتان نامنظم بوده است یادداشت و خود را ارزیابی کنید.
برای خود اهدافی را تعریف کنید. اهداف بزرگ را به هدف‌های کوچک‌تر تقسیم‌بندی کنید. در پایان هر روز از خود بپرسید: امروز چه کارهایی را به خوبی انجام دادم؟ چه کاری می‌توانم می‌توانم انجام دهم تا فردا بهتر از امروز عمل کنم؟
7 پشیمانی که نباید در اخر عمر سراغتون بیاد با دکتر ازمندیان همراه باشید تا در این زمینه شما را راهنمایی کند
View this post on Instagram
۱۱. به دنبال پیشنهادات و انتقادهای سازنده باشید
- همه‌ی ما در رفتار و افکار خود نقص‌هایی داریم که بهتر است آنها را برطرف کنیم. دیدگاه تک‌بعدی داشتن (یا به اصطلاح خود را گول زدن) سبب میشود تا نتوانیم آن‌طور که باید پیشرفت کنیم. از پیشنهادات و انتقادهای سازنده‌ی اطرافیان خود استقبال کنید؛ اما فراموش نکنید که این کار را فقط از کسانی بخواهید که صاحب‌نظر باشند. افرادی مانند مربیان، اساتید و کسانی که شما را درک میکنند بهترین گزینه برای این کار هستند. زیرا آنها چیزی را به شما خواهند گفت که نیاز دارید بشنوید، نه آنچه را که دل‌تان می‌خواهد بشنوید.
۱۲. زمانی را به مراقبه (مدیتیشن) اختصاص بدهید
- مراقبه یک تمرین اساسی و بنیادین برای خودشناسی است. وقتی بر شیوه‌ی نفس کشیدن خود تمرکز میکنید، از هر آنچه ذهن شما را سرگردان و حواس‌تان را پرت میکند، دور خواهید شد.
برای مبتدیان، یک جلسه‌ی ۱۰ دقیقه‌ای کافی است. یک مکان ساکت و آرام برای نشستن بیابید، از طریق بینی نفس بکشید و از دهان خارج کنید. به آرامی و در سکوت تعداد نفس‌هایتان را بشمارید. خواهید دید که چگونه افکارتان متمرکز خواهد شد.
پست های مرتبط
4 اسفند 1403
3 اسفند 1403
دیدگاهتان را بنویسید