مفهوم فرزند پروری و سبک های فرزند پروری از دیدگاه زیگلمن
روش هایی که والدین در تربیت فرزندان خود به کار میبرند در سلامت روانی فرزندان نقش بسیار مهمی دارد و مشکلات رفتاری فرزندان نشان دهنده روابط و مشکلاتی است که با اعضای خانواده داشته است که با تربیت نادرست و نداشتن و تعاملات ناکارامد باعث برزو مشکلات بسیار زیادی شده اند در این مقاله مارو همراهی کنید تا بیشتر با فرزندپروری اشنا شوید
چرا فرزندپروری در ایران برای والدین بسیار سخت و دشوار شده است
View this post on Instagram
فرزند پروری چیست ؟
- به راه و روش های تربیتی توسط والدین فرزندپروری گفته میشود که باعث بهبود سلامت روحی و روانی در کودک میشود و دیگر والدین درگیر مشکلات رفتاری کودک خود نمیشوند اگر هم مشکلاتی باشد نشان دهنده نواقص و عیوبی در خانواده و اعضای خانواده است و اگر تربیت نادرستی داشته باشند و در برقراری ارتباط با ان ها دچار مشکل شوید این مشکلات در فرزنداشنان ظاهر خواهد شد
- فرزند پروری یعنی وجود صمیمیت و عاطفه برای فرزندان و از مهارت ها و اموزش های مهم در خانه است که بیشتر از مدرسه اهمیت دارد و باید کودک در خانه با این اموزش ها اشنا شده باشد کودکانی که توسط والدین حمایت گر پرورش یافته اند در کار و مدرسه و پیشرفت زندگی ترقی کرده اند
- شما با تربیت فرزندانتان ان ها را مستقل ،مسئول و با اعتماد به نفس به بار می اورید و فرزند پروری عالی هنر و مهارت تربیت فرزندان به بهترین وجه ممکن از طریق تامین نیازهای عاطفی و جسمی ان ها از دوران کودکی تا بزرگسالی است
پیشنهاد ما : آموزش مهارت خودآگاهی به کودکان
سه محور اصلی فرزندپروری و تربیت فرزند :
۱.محبت-۲.پند و اندرز-۳.عمل
الف – اصل محبت در فرزندپروری :
- اگر چه نیاز به محبت منحصر به سن خاصی نیست و به شهادت قرآن یکی از دلایلی که برادران یوسف را به سمت کشتن برادر شان سوق داد نیاز آنان به محبت پدرشان یعقوب بود اما این نیاز در کودکان به نحو شگفت انگیزی شدیدتر بوده و شاید بتوان از مهمترین نیازهای آنان برای تکامل شخصیتشان بر شمرد .چرا که شخصیت کودک به واسطه ی آن شکل می گیرد و وجود آن انگیزه ی فرد را نسبت به انجام عمل درست دو چندان می کند .اگر والدین در ابراز آن نسبت به فرزند کوتاهی کنند بی تردید کودک برای جلب آن به سوی دیگران تمایل پیدا می کند از هر راهی وارد شود تا محبت دیگران را به سمت خود معطوف دارد و چه بسا راهی را که برای نیل به این مقصود برمی گزیند به تباهی وی بینجامد. چرا که برای رسیدن به آن تسلیم خواسته های نا مشروع دیگران شده مشکلات کودک به شمار می رود.
- اگر بخواهیم به میزان کار آمدی فرد در آینده واقف شویم می توان آن را در میزان محبتی که از جانب خانواده به کودک ابراز می شود جستجو نمود هر قدر این محبت و مهرورزی بیشتر و اصولی تر باشد می توان انتظار داشت کودک ما در آینده از کار آیی بهتری در مواجهه به فراز و نشیب های زندگی بر خوردار باشد .باید مراقب باشیم که در صورت بروز کوچکترین خطا از سمت کودک وی را از محبت خود محروم ننموده و به او اعلام نکنیم که دیگر دوستش نداریم این مسئله نه تنها اثری ندارد بلکه کودک را به این فکر می اندازد که پناهگاهی برای خود بیابد و از دیگران طلب یاری نموده و به سوی آنان سوق پیدا می کند .هیچگاه در محیط منزل شرایطی ایجاد نکنید که کودک احساس کند که وی مزاحم است .در زمینه محبت مادران نقشی پر رنگ تر دارند چرا که کودک سرشار از نیاز نسبت به محبت مادر است و از آن لذت می برد و روح نا آرام او آرامش می یابد و اگر مهر مادری را احساس نکند بسرعت شکننده می شود و اختلالات رفتاری در وی مشهود می گردد.کودک باید محبت والدین را لمس کند تا بپذیرد دارای ارزش واحترام است .
ب -پند و اندرز در فرزندپروری :
- انتقال مفاهیم بلند به فرزندان در پند و اندرز ها نهفته است تا وقتی که انسان برای انتقال مفاهیم فرزند خود را در معرض سخنان نیک و آموزنده قرار ندهد کودک چگونه باید از سر انجام خیر و شر اعمال خود آگاه گردد؟این والدین هستند که باید بطور مستمر کودکان خود را برای آماده شدن جهت پذیرش مسئولیت ها آموزش دهند و این آموزش ها باید در قالب نصایح خیر خواهانه صورت پذیرد تا فرد نسبت به انجام آنها متعهد گردد.با تمسک به پند واندرزها ی به موقع و حساب شده می توانیم زمینه ی رشد همه جانبه ی کودک خود را فراهم کرده و در او شخصیتی قابل اعتماد پدید آوریم به گونه ای که انجام اعمال زشت را در شان خود ندیده و به آنها تن در ندهد .
ج-اصل عمل در فرزندپروری :
- اگر در فرایند تربیت کودک نتواند میان توصیه های پی در پی والدین وانجام آن توصیه ها بوسیله آنان تناسب برقرارنماید بی شک نمی توان انتظار داشت که در روند تربیت به موفقیت دست یا فته ایم وقتی پدری از فرزند خود می خواهد تا همیشه به دیگران احترام بگذارد و ساعت ها در مدح این موضوع و مذمت بی احترامی به دیگران سخن وری می نماید اما در عمل فرزند می بیند که پدرش به راحتی در مسائل مختلف لب به توهین وبی احترامی می گشاید دچار تعارض شده ونا خودآگاه فرد در مواردی برای رهایی از واکنش های منفی دیگران در قبال اعمال خود عصبانیت را راه چاره می پندارد.
- کودک باید شیرینی توصیه های والدین را در کام آنان ببیند تا بتواند با آنها همراه شود و اطمینان پیدا کند که مسائلی که به وی دیکته می شود دارای بار معنایی بوده ودر زندگی او سرنوشت ساز است وآنگاه او می کوشد تا به اندرزهای تربیتی جامه ی عمل بپوشاند چرا که سعادت خود را در عمل نمودن به نصایح والدین وشقاوت خود را در سرباز زدن از سفارشات آنان می پندارد .
چگونه باید فرزندپروری درستی داشته باشیم
View this post on Instagram
سبک فرزندپروری از دیدگاه زیگلمن
- سبک‌های فرزندپروری در واقع به ترکیب استراتژی‌هایی که برای رشد فرزند خود اتخاذ کرده‌اید اشاره دارد. در ادامه به انواع سبک‌های فرزند پروری اشاره خواهیم کرد. هر کدام از این سبک‌ها در چهار زمینه‌ی نظم، ارتباط، انتظارات و بیان احساسات و عواطف با هم متفاوت هستند. پژوهشگران چهار نوع سبک فرزندپروری را به صورت زیر نام گذاری کرده‌اند:
1. سبک مستبدانه: دارای کنترل بالا و محبت کم
2. سبک سهل گیرانه: دارای کنترل کم و محبت زیاد
3. سبک طردکننده: دارای کنترل کم و محبت کم
4. سبک مقتدرانه: دارای کنترل زیاد و محبت زیاد
سبک مستبدانه
- والدین دارای سبک مستبد برای انضباط ارزش خیلی زیادی قائلند. قوانین سخت گیرانه‌ای وضع می‌کنند و سعی می‌کنند کنترل خیلی بالایی بر کودک داشته باشند. در عوض این والدین اهمیت کمتری به احساسات و هیجانات کودک می‌دهند صمیمیت عاطفی کمتری با کودک ایجاد می‌کنند. والدین مستبد باور دارند کودکان باید از همه قوانین بدون استثنا و بی چون و چرا اطاعت کنند. این گروه والدین عموما خیلی توضیح منطقی در مورد تربیت خود به کودک نمی‌دهند.
- برای مثال در جواب توضیح خواستن کودکان می‌گویند چون من می‌گویم. در این سبک والدین خیلی اهل گفتگو کردن منطقی با کودک نیستند. تمرکز آنها بیشتر بر اطاعت کردن است. والدین مستبد معمولا به کوکان اجازه نمی‌دهند وارد بحث‌ها و چالش‌های حل مسئله شوند. در عوض بیشتر قوانین را وضع می‌کنند و بدون توجه به نظر کودک پیامدهای آن را برای کودک اعمال می‌کنند. والدین دارای سبک مستبدانه از تنبیه و سرزنش کردن در مقابل اشتباهات کودک بیشتر استفاده می‌کنند. برای آشنایی با مهارت حل مسئله کلیک کنید.
ویژگی‌های سبک فرزندپروری مستبدانه
به طور کلی والدین دارای سبک مستبدانه ویژگی های زیر را دارند:
سبک انضباطی خشک و اغلب بدون توضیح و صحبت است.
به کار بردن تنبیه شایع است.
ارتباط بیشتر یکطرفه و از مادر به کودک است.
علت قوانین عموما توضیح داده نمی‌شود.
والدین این سبک معمولا مراقبت و حمایت کمتری دارند.
انتظارات بالا و بدون انعطاف است.
سبک سهلگیرانه
- والدین دارای سبک سهلگیرانه بیشتر اجازه می‌دهند کودک هر کاری دوست دارد انجام دهد و هدایت و جهت دهی کمتری نشان می‌دهند. آنها با کودک خود بیشتر شبیه دوست هستند تا والد. این والدین معمولا خیلی ملایم و بامدارا هستند. آنها عموما دخالت کمتری دارند و تنها وقتی وارد می‌شوند که مشکل جدی پیش آمده است.
- این والدین معمولا خیلی بخشنده‌اند، از هر چیز زود می‌گذرند. برای مثال در برخورد با اشتباه کودک از اصطلاحی مثل «بچه است دیگر» استفاده می‌کنند. این والدین معمولا به دلیل دلسوزی پیامدهای رفتاری را خیلی جدی اجرا نمی‌کنند و برای مثال با اصرار یا خواهش کودک سریع امتیاز را به کودک بر می‌گردانند یا محدودیت را برمی دارند.
- والدین سهل گیر معمولا بیشتر نقش دوست را برای کودک خود می‌گیرند. آنها به حرف‌های کودک در مورد مشکلاتش گوش می‌دهند اما تلاشی نمی‌کنند انتخاب‌های اشتباه یا رفتار بد کودک را اصلاح کنند. در بسیاری مواقع کودکان در سبک سهلگیرانه دچار افت تحصیلی می‌شوند. در این زمینه می‌توانید به مقاله افت تحصیلی مراجعه کنید.
ویژگی‌های سبک فرزندپروری سهلگیرانه
به طور کلی سبک تربیتی سهلگیر دارای ویژگی‌های زیر است:
– سبک تربیتی آنها بر عکس سبک سختگیرانه است. آنها قوانین نمی‌گذارند یا قانون‌های خیلی کمتری دارند.
ارتباط عموما باز است، اما این والدین می‌گذارند کودکان خودشان تصمیم بگیرند، به جای اینکه آنها را هدایت کنند.
این والدین معمولا گرم و مراقبت کننده‌اند.
در این نوع فرزندپروری انتظارات یا وجود ندارد یا در حداقل ممکن است.
سبک فرزندپروری طردکننده
- والدین طردکننده درگیری کمی با کودک خود دارند. به عبارتی خیلی کاری به کار کودک خود ندارند. آنها زمان خیلی کمی را با کودک خود می‌گذرانند. این والدین اطلاع کمی نسبت به وضعیت کودکشان دارند. آنها قوانین تربیتی زیادی نمی‌گذارند. کودکان آنها نه تنها هدایت زیادی دریافت نمی‌کنند، بلکه رقبت و توجه زیادی هم نمی‌گیرند. به عبارتی والدین طردکننده انتظار دارند کودکان خودشان بزرگ شوند.
- آنها وقت و انرژی زیادی برای رسیدگی به نیازهای کودک نمی‌گذارند. والدین طردکننده ممکن است در مورد کودکشان غفلت کنند، اما بیشتر مواقع این موضوع ناخواسته است. برای مثال مادری که دچار اختلال روانی مثل افسردگی است، یا اعتیاد به مواد مخدر دارد نمی‌تواند به نیازهای عاطفی یا جسمی کودک به طور پایدار رسیدگی کند. برای اطلاع از انواع اختلالات روانی کلیک کنید.
- همچنین در مواقعی والدین طردکننده آگاهی کمی نسبت به رشد کودک دارند. گاهی هم درگیری بسیار شدیدی در مورد مسائل مثل مشکلات مالی، بیکار، بیماری و … دارند. کودکانی که با این نوع سبک تربیتی رشد می‌کنند اغلب اعتماد به نفس بسیار پایینی دارند. در این زمینه مقاله اعتماد به نفس می‌تواند مفید باشد.
ویژگی‌های سبک طرد کننده
هیچ سبک تربیتی مشخصی به کار نمی‌رود.
والد اجازه می‌دهد کودک هر کاری می‌خواهد انجام دهد، بدون آگاهی دادن یا مراقبت کردن.
ارتباط خیلی محدود است.
این والدین مراقبت خیلی کمی فراهم می‌کنند.
انتظارات خیلی کمی از کودک دارند.
ممکن است والدین دچار افسردگی و یا اعتیاد باشند.
سبک فرزندپروری مقتدرانه
- والدین دارای سبک مقتدر، تلاش زیادی برای ایجاد و حفظ یک رابطه مثبت با کودکشان می‌کنند. آنها در تربیت کودک قانون وضع می‌کنند و پیامد عدم رعایت قوانین را اجرا می‌کنند. اما احساسات کودک را در هر موقعیت در نظر می‌گیرند. در سبک مقتدرانه به احساسات کودک توجه و ارزش داده میشود، اما این موضوع روشن میشود که در نهایت والدین مسئول تربیت هستند.
- والدین دارای سبک مقتدرانه، وقت و انرژی زیادی را صرف جلوگیری از مشکل رفتاری پیش از وقوع آن می‌کنند. آنها همچنین از استراتژی‌های مثبت برای تربیت استفاده می‌کنند. برای مثال دلایل قوانین را توضیح می‌دهند و از پاداش و تشویق استفاده می‌کنند.
نشانه‌های سبک مقتدرانه:
به طور کلی سبک مقتدرانه این نشانه‌ها را دارد:
قوانین مشخص است و دلایل آن توضیح داده میشود.
ارتباط زیاد و مناسب با درک کودک است.
این والدین مراقبت کننده و حامی هستند.
انتظارات و اهداف بالا و روشن در خانواده وجود دارد.
سبک فرزندپروری من چی هست ؟ با این کلیپ اموزشی همراه باشید
View this post on Instagram
اصول فرزند پروری چیست ؟
فراهم کردن محیط مناسب :
محیط خانه و خانواده باید امن ترین محیط برای رشد فرزند باشد مکانی که نظارت و حمایت و رسیدگی در ان باشد باید بدانیم فرزندمان کجاست با چه کسانی دوست است به کجاها میرود و محیطمان باید اموزنده باشد و نیازهای کودک را فراهم کند مثلا اگر فرزندتان سوالاتی از شما دارد و یا به کمک شما نیاز دارد و نیاز به توجه و نصیحت دارد باید به نیازهای او پاسخ بدهید
برقراری نظم قاطع :
- باید یک نظم و انظباطی داشته باشید که مسولیت پذیری را در کودکمان افزایش دهیم و به نیازها و افکار و عقاید دیگران توجه لازم را داشته باشید و به ان ها بیاموزیم هیجان هایشان را کنترل کنند و باید در رفتارهای خود دقت کنید و رفتار باثباتی را داشته باشید تا کودکان با محدودیت های ما کنار بیایند و وظایف خود را بهتر انجام دهند مثلا رفتار کودک نادرست است یا بی نظمی میکند باید با ثبات عمل کنیم و در برابر رفتارش پاسخ دهیم و رفتار درست را به او بیاموزیم
داشتن انتظار مناسب از کودک و از دیگران :
- روش های تربیتی به این موضوع بستگی دارد که از کودکانمان چه انتظاراتی را داریم اگر انتظار ما غیر واقع بینانه باشد و یا بیشتر از توان باشد به او ازار میرسانیم و اگر انتظارات ما کم باشد یعنی از فرزند خود غفلت کرده اید زمانی نمیتوانیم مهارت های درست فرزندپروری را به فرزندمان بیاموزیم که از خودمان توقع یک والدین بی عیب و نقص و کامل را داریم چون اگر خطایی در این مسیر انجام دهیم به خودمان عیب بی کفایتی نسبت میدهیم
اجتناب از انضباط خشن :
- زمانی که محیط خانه برای کودک خشن باشد مهمترین ویژگی که پیدا میکند پرخاشگری و خشونت است و روش های زندگی خود را با خشونت می اموزد و نسبت به دوستان خود پرخاشگر است والدین میتوانند از محرومیت زمانمند و تقویت منفی استفاده کنند که بسیار معقول است
احترام به کودک :
- باید این احترام به صورت متقابل بین کودک و والدین وجود داشته باشد به همان اندازه که به لو یاد میدهید که به شما احترام بگذارد باید شما نیز برای او احترام قائل شوید این عامل نشانه ضعف در شما نیست بلکه نشانه سلامت فرزندتان است با او خشن صحبت نکنید ،به او بی احترامی نکنید مخصوصا در مقابل دوستانش ،ناعادلانه رفتار نکنید ،به نظراتشان گوش دهید روابطی که بین خود و فرزند خود ایجاد میکنید اساس و روابط او با دیگران است
آموزش دادن :
- بسیار مهم است که والدین مسولیت اموزش درست و غلط را به کودکانشان داشته باشند مثلا کودک شما در مدارس قلدری میکند یا در دوستیابی مشکل دارد باید والدین به او کمک کنند و او را راهنمایی کنید و از این موضوع باخبر باشید که در روزهای مدرسه او خواب کافی دارد و ارامش بیشتر دارد تا تمرکزی بیشتری در درس و یادگیری داشته باشد
آگاهی از زندگی فرزند :
- شما باید از تمام وقایع زندگی کودکانتان آگاه باشید مثلا بدانید چه دوستانی دارد یا وضعیت پیشرفتش در درس چگونه است او را در زندگی مشارکت دهید باید وقتو زمانتان را برای کودک خود صرف کنید تا بتوانید به بهبود سلامت جسمی و روانی او کمک کنید
پیشنهاد ما : چگونه اعتماد به نفس را در کودکان و نوجوانان افزایش دهیم
علت های شکل گیری و بروز مشکلات رفتاری کودکان چیست ؟
خصوصیات ارثی :
برخی از کودکان پرتحرک ،بیقرار ،عجول ،کنجکاو ،پرحرف هستند د رحالی که برخی از کودکان کم حرف ،آرامان و حرف گوش کن هستند این ها همگی جزء خصوصیات ارثی کودکان است و گاهی اوقات ما در شکل گیری ان ها هیج نقشی نداریم
جامعه :
زمان رسیدن سن کودک به مهد و مدرسه و ارتباط با افراد جدید اثار منفی و مثبتی در پی خواهد داشت تلویزیون و ماهواره و رسانه ها و اینترنت دوستان و مدرسه باعث الگو برداری کودک میشود و یا انجام بازی های خشن و نامناسب سلامت روحی ان ها را به خطر می اندازد
والدین :
والدین موفق هم در روابط زناشویی خود موفق هستند و هم با اموزش ها و مهارت ها اشنایی کامل را دارند و خودشان از سلامت جسمی و روحی برخوردارند و زندگی با کیفیتی دارند
نتیجه گیری :
درنهایت باید بگوییم که والدین باید تلاش کنند که دوست داشتنی اما محکم باشند. در عین حال که به کودکان فرصت کافی می‌دهند تا منافع خود را توسعه دهد، باید به او کمک کنند تا استقلال را کشف کند و شکست را نیز تجربه کند.
پست های مرتبط
4 اسفند 1403
3 اسفند 1403
دیدگاهتان را بنویسید