تاثیر هوش هیجانی بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان
تاثیر هوش هیجانی بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان
✅در دنیایی که پر از اتفاقات و پر از چالش است و ما در این مقاله چون بیشتر با دانش اموزان ارتباط برقرار میکنیم و در تلاش هستیم که این موانع و چالش ها را برایشان رفع کنیم و باید بگوییم که باید دانش و مهارت لازم را برای موفق شدن داشت در تمام زندگی نه تنها در زمینه اموزشی این مهارت ها نیز است اگرچه مدارس برای تامین استانداردهای آموزشی تحت فشار فراوان هستند. برای مربیان این امکان وجود دارد که رشد عاطفی از طریق فعالیت های روزمره کلاسی به وجود آید. با طرح یک برنامه ی آموزشی دقیق دانش آموزان را در کشف احساسات از طریق رسانه ی خلاق و بازی و تخیلی تشویق کنیم تا رشد عاطفی سالم ایجاد شود.
یکی از مهم ترین فواید هوش هیجانی این است که قدرت تصمیم گیری شما را بالا می برد. اگر شما در یک موقعیت چالش برانگیز قرار بگیرید، زمانی می توانید بهترین تصمیم را بگیرید که احساسات خودتان و دیگران را درک کنید. همه ما در طول روز با آدم های زیادی سر و کار داریم. اگر نتوانید درک درستی از احساسات دیگران داشته باشید یا نتوانید هیجانات خودتان را کنترل کنید، قطعا به مشکل بر می خورید. این که مثلا هر روز در حال دعوا و کشمکش باشید اول از همه به خودتان آسیب می زنید و بعد به اطرافیانتان. پس باید بتوانید هوش هیجانی خود را بالا ببرید و کنترل هوش هیجانی را به دست بگیرید تا زندگی بهتری داشته باشید. ✅
هوش هیجانی چیست؟
- هوش هیجانی، احساسی یا عاطفی شامل شناخت، کنترل عواطف و هیجان‌های خود است. هوش هیجانی، اصطلاح فراگیری است که مجموعهٔ گسترده‌ای از مهارت‌ها و خصوصیات فردی را دربرگرفته و به طور معمول به آن دسته مهارت‌های درون فردی و بین فردی گفته میشود که فراتر از دایرهٔ مشخصی از دانش‌های پیشین، مانند بهرهٔ هوشی و مهارت‌های فنی یا حرفه‌ای است.
- اصطلاح هوش عاطفی برای اولین بار در دهه ۱۹۹۰ توسط دو روانشناسی به نام‌های جان مایر و پیتر سالووی مطرح شد. آنان اظهار داشتند، کسانی که از هوش هیجانی برخوردارند، می‌توانند عواطف خود و دیگران را کنترل کرده، بین پیامدهای مثبت و منفی عواطف تمایز گذارند و از اطلاعات عاطفی برای راهنمایی فرایند اندیشه و اقدامات شخصی استفاده کنند.
- دانیل گلمن صاحب نظر علوم رفتاری و نویسنده کتاب «کار کردن به وسیله هوش هیجانی» اولین فردی بود که این مفهوم را وارد عرصه سازمان کرد. گلمن هوش هیجانی را استعداد، مهارت یا قابلیتی دانست که عمیقا تمامی توانایی‌های فردی را در دایره خود دارد
در مدل گُلمن به طور خلاصه پنج حوزه اساسی هوش هیجانی مورد بررسی قرار گرفته است:
شناخت هیجان‌ها و احساسات خود: خودآگاهی
مدیریت هیجان‌ها و احساسات خود: خودمدیریتی
خودانگیزشی
تشخیص و درک هیجان‌ها و احساسات دیگران: دیگرآگاهی
مدیریت رابطه با دیگران: دیگر مدیریتی
محققان شاید اصطلاح هوش هیجانی را اوایل دهه ۹۰ میلادی مطرح کردند، اما رهبران کسب‌وکار خیلی سریع این مفهوم را به نفع خودشان قبضه کردند.
بر اساس مفهوم هوش هیجانی یا EQ، موفقیت قویاً تاثیرگرفته از امتیازات شخصی نظیر پشتکار، توانایی کنترل خود و مهارت در برقراری ارتباط و سازگاری با دیگران است.
در شرایطی که مقالات بسیاری درباره نحوه ارتقاء هوش هیجانی کارکنان نوشته شده، ولی مدیران استخدام معمولاً وقتی تصمیماتی بهتری می‌گیرند که می‌روند سراغ افرادی که قبلاً در آزمونهای EQ نمرات بالاتری کسب کرده‌اند.
کارمندانی که EQ بالاتری دارند، در قالب یک گروه بهتر کار میکنند، سریع‌تر با تغییرات سازگار می‌شوند و انعطاف‌پذیرتر هستند. اینکه یک فرد چه مدارک تحصیلی و چه توانایی‌هایی روی کاغذ دارد مهم نیست، اگر او فاقد فاکتورهای اصلی هوش هیجانی باشد، بعید است موفقیتی کسب کند.
به همان اندازه که تکامل، پذیرش فناوری‌هایی جدید و نوآوری برای یک شرکت لازم است، وجود فاکتورهای هوش هیجانی در کارمندان هم اهمیت فزاینده‌ای در دنیا پیدا کرده است.
“دانیل گلمن” در کتابش به نام “هوش هیجانی: چرا از IQ مهمتر است؟” به پنج دسته‌بندی از هوش هیجانی اشاره میکند. برای استخدام کارجویانی که قرار است در شرکت یا سازمان شما به رشد و تکامل برسند، دنبال گزینه‌هایی باشید که دارای این پنج دسته توانایی باشند.
خودآگاهی
- افرادی که از خوداگاهی سالم و مناسبی برخوردارند نقاط ضعف و قوت خود را شناخته و بر روی این موضوع هم تسلط دارند که رفتارشان چه تاثیری بر روی دیگران خواهد داشت یک شخص خودآگاه معمولاً بهتر از دیگران میتواند از انتقادات سازنده چیزی یاد بگیرد.
خودتنظیمی
- یک شخص زمانی میتواند احساسات خود بروز دهد که از سطح EQ بالایی برخوردار باشد و بجای اینکه احساساتش را سرکوب کند به صورت کنترل شده بروز میدهد و خویشتن داری را تمرین میکند
انگیزه
- افرادی که به لحاظ هیجانی باهوش محسوب می‌شوند، خودانگیخته هستند. آنها به سادگی از طریق محرک‌هایی نظیر پول یا مقام برانگیخته نمی‌شوند. این افراد به هنگام بروز ناامیدی عموما خوش‌بین و انعطاف‌پذیر هستند و با یک بلندهمتی و جاه‌طلبی درونی، خود را از مهلکه ناامیدی خارج میکنند.
همدلی
- انسان هایی که حس دلسوزی و درک خوبی از طبیعت دارند از ویژگی همدلی برخوردارند و میتواند با افراد دیگر رابطه احساسی داشته باشد و این توانایی و قدرت به فرد اجاره میدهد تابدور از دغدغه ها و نگرانی ها به دیگران خدمات خوبی برسانند .
- ارتباطات انسانی
اشخاصی که هوش هیجانی بالایی دارند قادرند تا خیلی سریع با هم‌گروهی‌های خود رابطه‌ای برپایه توافق و اعتماد برقرار کنند. آنها همچنین از جنگ قدرت و زیرآب‌زنی اجتناب میکنند. آنها از کار کردن با سایرین لذت می‌برند و روابطشان با دیگران را بر پایه احترام پیش می‌برند. - همان‌قدر که جستجو و استخدام افرادی که هوش هیجانی بالایی دارند مهم است، رفتار مبتنی بر هوش هیجانی هنگام برخورد نیازهای کارمندان دنیای امروز نیز برای مدیران و رهبران کسب و کار حیاتی است.
- بسیاری از کارمندان و کارگران مسن‌تر، کارشان را در همان شرکتی آغاز کرده‌اند که در آن بازنشسته شده‌اند. بسیاری از افراد نسل قدیم به یک شغل صرفا به عنوان وسیله‌ای برای امرار معاش نگاه می‌کردند. امروزه اما بسیاری از کارمندان از شغل خود چیزی بیشتر از دریافت حقوق انتظار دارند. نسل‌های جدید در عین اینکه شاهد تحمل ناامیدی‌های موجود و اخراج‌های متعدد در محل کار توسط همکاران وفادار مسن خود هستند، متوجه شده‌اند که آن نگاه قدیمی دیگر همیشه جواب نمی‌دهد.
- با وجود اینکه نیازمندی‌های احساسی کارمندان ممکن است برای کارفرماها مانند یک طومار بلندبالا به نظر برسد، اما این نیازمندی‌ها ارزش توجه کارفرمایان را دارد. سرمایه‌گذاری روی هوش هیجانی برای یک سازمان کارمندانی متعهدتر و سرسپرده‌تری که تمام تلاش خود را برای به جلو راندن سازمان به کار می‌گیرند به همراه خواهد داشت.
وضعیت هوش هیجانی شما چگونه است؟
جدای از تست های سنجش هوش هیجانی می توانید مواردی که در ادامه ارائه شده را در خود بسنجید و بر اساس آن ببینید که وضعیت هوش هیجانی شما چگونه است.
✔️دایره واژگان گسترده برای بیان احساسات
- برای مثال، در حالی که بسیاری از افراد در یک موقعیت واحد ممکن است احساس خود را صرفا برچسب “بد” بزنند، افراد با هوش هیجانی بالا معمولا می توانند این احساس را دقیق تر توضیح دهند و آن را “خشم”، “استیصال”، “اضطراب” یا … بنامند. هرچه راحت تر بتوانید کلماتی را برای توصیف دقیق احساس تان انتخاب کنید، درک خودتان نیز از وضعیت هیجانی تان بهتر می شود و راحت تر متوجه علت پیدایش آن احساس شده و می دانید که چگونه با آن برخورد کنید.
✔️کنجکاوی نسبت به حالات دیگران
- اگر کنجکاوی ما نسبت تشخیص حالت های دیگران که شامل حالات هیجانی ان ها و احساس همدردی با ان ها بیشتر باشد یعنی ما اهمیت زیادی برای ان افراد قائل هستیم و نسبت به چیزهایی که برایشان اتفاق می افتد حساسیت بیشتری نشان میدهیم و هوش هیجانی بالاتری داریم
✔️پذیرش تغییرات
- آیا منعطف هستید و با شرایط اطراف به راحتی سازگار می شوید؟ افراد دارای هوش هیجانی بالا نسبت به تغییرات محیط آگاهند و برای رویارویی با هریک از این تغییرات تمهیداتی را در نظر می گیرند.
✔️شناختن نقاط ضعف و قوت
- علاوه بر این که بر هیجانات خود واقف هستید نقاط ضعف و قوت خود را می شناسید ؟ ایا میدانید اطرافیانتان چه پتانسیلی دارند و بخوبی از فرصت ها استفاده میکنند یا خیر
✔️قدرت شناخت دیگران
- آیا توان شناختن دیگران، مقاصد آنها و حال و وضعیت شان را دارید؟ آیا دیگران نمی توانند به راحتی شما را غافلگیر کند. آیا شما انگیزه های اطرافیان و حتی آنهایی را که سعی می کنند انگیزه هایشان را از شما پنهان نگه دارند به راحتی تشخیص می دهید. اگر پاسخ تان مثبت است، یک امتیاز دیگر به هوش هیجانی تان بدهید.
✔️آزرده خاطر نشدن
- اگر شناخت خوبی از خودمان داشته باشیم به هیچ وجه هیچ فردی نمیتواند بر روی ما تاثیر بگذارد و ما را ازرده خاطر کنند مثلا شوخی در جمع ایا باعث ناراحت شدن شما میشود یا خیر ؟ و یا خود ما زمینه لازم را برای این کار فراهم میکنیم چون باید به راحتی بتوانید مرز میان شوخی و تحقیر را تشخیص دهید
✔️قدرت “نه”گفتن
- آیا شما می توانید به سادگی “نه” بگویید؟
تحقیقات در دانشگاه سن فرانسیسکو، کالیفرنیا نشان داده اند که، هرچقدر نه گفتن برای شما دشوارتر باشد، به همان میزان بیشتر احتمال تجربه استرس یا افسردگی در شما بالا می رود. - “نه” گفتن به تعهدات جدید، وقتی هنوز تعهدات فعلی تان را به انجام نرساندید به شما شانس بیشتری برای موفقیت می دهد.افراد با هوش هیجانی بالا زمانی که لازم است “نه” بگویند، به سادگی آن را به کا ر می برند.
✔️گذر از اشتباه
- به یاد آوردن گذشته و اشتباهاتی که در آن انجام داده ایم مدام به یاد می آوریم و یا اینکه ان ها را فراموش کرده ایم یا انکار میکنیم و از ان ها فاصله میگیریم افرادی که خود را با اشتباهاتشان یکی نمیکنند یعنی هوش هیجانی بالایی دارند اما خب ان اشتباهات را فراموش نمیکنند
✔️بخشیدن بی توقع
- آیا وقتی چیزی را به کس هدیه می دهید یا می بخشید از او توقع جبران دارید یا صرف هدیه دادن برای شما لذت بخش است؟ افراد با هوش هیجانی بالا از بخشش بدون توقع، لذت درونی می برند و روابطی قدرتمندی را برای خود می سازند زیرا برای دیگران اهمیت قائل اند.
✔️کینه ورز نبودن
- آیا اگر کسی شما را ناراحت کند یا به شما آسیب برساند کینه اش را به دل می گیرید یا او را می بخشید؟ تحقیقات نشان داده که حتی اندیشیدن به موضوع یا فردی که نسبت به او کینه دارید بدن شما را در وضعیت جنگ و گریز قرار می دهد.
البته زمانی که تهدیدی قریب الوقوع است، چنین واکنشی برای حفظ بقای ما ضروری است، اما زمانی که تهدید، خاطره یا ذهنیتی از گذشته است، تکرار چنین استرسی، صرفا بدن را تخریب می کند و می تواند اثرات مخربی بر سلامتی ما داشته باشد.
✔️راه ندادن به منفی بافان
- وقتی با افراد منفی باف مواجه می شوید چه می کنید؟ آیا اجازه می دهید تا احساسات منفی آنها راجع به موضوع به شما هم تسری یابد یا خود را با کنترل احساساتتان از درگیر کردن با موضوع می رهانید؟
افراد با هوش هیجانی بالا، زمانی که با یک فرد منفی روبه رو می شوند، با رویکردی منطقی با وضعیت برخورد می کنند. آنها احساسات خود را در لحظه شناسایی کرده و اجازه نمی دهند خشم یا استیصال بر آتش آشفتگی شرایط دامن بزند.
✔️کمال گرا نبودن
- آیا مدام خود را با موقعیت های آرمانی مقایسه می کنید و از این که در وضعیت کاملی نیستید خود را سرزنش می کنید؟ افراد با هوش هیجانی بالا، شرایط آرمانی را به عنوان مقصد هدف گذاری نمی کنند زیرا می دانند که چنین موقعیت هایی واقعی نیستند. ما انسانها، طبیعتا نقص پذیریم.
- زمانی که کمال را هدف قرار می دهید، همیشه حسی توام با نارضایتی از نرسیدن به آن را تجربه می کنید، که باعث می شود بخواهید کنار بکشیم یا تلاش مان را کم کنیم. (این درس را بخوانید.)
✔️شکرگزار داشته ها
- آیا شما نیمه پر لیوان و داشته هایتان را می بینید یا نیمه خالی و نداشته هایتان را؟ صرف کردن زمان هایی برای برشمردن داشته هایتان، نه تنها کاری مثبت است، بلکه کمک می کند تا حال شما بهتر شود.
تحقیقات دانشگاه دیویس کالیفرنیا، نشان داده اند که شکرگزاری به خاطر آنچه داریم تا 23 در صد باعث کاهش ترشح هورمون استرس در بدن می شود.
بازی هایی که هوش کودکان را افزایش میدهد در این کلیپ زیبا برایتان به نمایش گذاشته ایم با ما همراه باشید
View this post on Instagram
نشانه های هوش هیجانی پایین
🟠گرفتار جر و بحث‌های متعدد می‌شوند
🟡 متوجه احساسات دیگران نیستند
🟢 فکر میکنند که دیگران زیادی حساس‌اند
🔵 از شنیدن نقطه‌نظرات دیگران سر باز می‌زنند
🟣 بابت اشتباهات خود دیگران را مقصر می‌دانند
🟤 توانایی مواجهه با موقعیتهای هیجانی را ندارند
🔴مستعد انفجار ناگهانی احساسات هستند
🟡 در حفظ روابط دوستانه موفق نیستند
🟢قادر به هم‌حسی با دیگران نیستند
پیشنهاد ما :چگونه نوجوان پسر را به درس خواندن تشویق کنیم
راه های افزایش هوش هیجانی دانش آموزان
- لحظات کنکور برای دانش اموزانی که تجربه کنکور داشته اند بسیار استرس زا بوده و این اتفاق بیشتر در لحظات قبل شروع ازمون وجود داشته خیلی از دانش آموزان به راحتی می توانند هیجانات خود را کنترل کنند؛ اما بعضی نیز مشکلاتی پیدا می کنند. خیلی از این افراد قطعا از هوش بالایی برخوردارند اما مهارت کنترل هیجانات خودشان را ندارند. خیلی وقت ها افراد با هوش متوسط می توانند موفقیت های زیادی بدست بیاورند اما در مقابل افراد با هوش بالا را می بینیم که نمی توانند خیلی موفق باشند. اینجاست که نباید هوش هیجانی و کنترل هوش هیجانی را دست کم بگیریم.
هوش چیست؟
در اصطلاح عام اگر بخواهیم هوش را تعریف کنیم به معنای زیرکی، درک، شعور، اگاهی، حواس و… است؛ اما در اصطلاح علمی هوش مفهومی انتزاعی و عینی نیست که بشود مستقیم آن را مورد مطالعه قرار داد. اما زمانی که فرد استعداد خاصی در انجام کاری دارد، می گوییم آن فرد هوش بالایی دارد. آزمونهای بسیاری برای اندازه گیری هوش وجود دارد. شما می توانید بفهمید که ضریب هوشی شما چقدر است. آزمون های هوش از یک استاندارد پیروی می کنند، که عدد 100 حالت نرمال است. معمولا افراد عادی ضریب هوشی بین 84 تا 116 را دارند. افراد نابغه اعداد بالاتری دارند. مثلا انیشتن ضریب هوشی 160 داشته. طبق آمارها به طور میانگین نزدیک به ۷۰٪ از مردم عادی دارای هوش متوسط هستند، ۱۲ درصد میزان هوش بالاتر از متوسط، ۲ درصد بسیار باهوش و تنها ۱٪ افراد نابغه که هوش بسیار بالایی دارند. ما هوشهای مختلفی داریم که در زندگی به ما کمک میکنند.
هوش منطقی
هوش موسیقی
هوش حرکتی
هوش هیجانی یا هوش عاطفی
هوش هیجانی چیست
- قلب شما نماینده عواطف و احساساتتان و عقلتان نماینده افکارتان است. در قدیم این ها را از هم متمایز می دانستند؛ اما علم امروز روانشناسی این را ثابت کرده که دیگر عواطف و افکار از هم جدا نیستند و بین این دو رابطه عمیقی وجود دارد. این پدیده در سال 1995 با چاپ کتاب “چرا هوش عاطفی می تواند مهمتر از IQ باشد؟” نوشته دنیل گولمن مورد توجه بسیاری قرار گرفت. هوش هیجانی یا EQ نقش مهمی در زندگی افراد دارد. در واقع هوش هیجانی توانایی فرد در کنترل هیجانات خودش است. هیجاناتی مثل خشم، ترس، استرس و… فردی که هوش هیجانی بالایی دارد، می تواند عواطف و احساسات خود را بشناسد و آن ها را به موقع کنترل کند و عواطف و احساسات دیگران را درک کند.
- یکی از مهم ترین فواید هوش هیجانی این است که قدرت تصمیم گیری شما را بالا می برد. اگر شما در یک موقعیت چالش برانگیز قرار بگیرید، زمانی می توانید بهترین تصمیم را بگیرید که احساسات خودتان و دیگران را درک کنید. همه ما در طول روز با آدم های زیادی سر و کار داریم. اگر نتوانید درک درستی از احساسات دیگران داشته باشید یا نتوانید هیجانات خودتان را کنترل کنید، قطعا به مشکل بر می خورید. این که مثلا هر روز در حال دعوا و کشمکش باشید اول از همه به خودتان آسیب می زنید و بعد به اطرافیانتان. پس باید بتوانید هوش هیجانی خود را بالا ببرید و کنترل هوش هیجانی را به دست بگیرید تا زندگی بهتری داشته باشید. در ادامه به راه های تقویت هوش هیجانی دانش آموزان و نوجوانان می پردازیم.
تمرین خود آگاهی برای تقویت هوش هیجانی
- اگر تمرینات لازم مربوط به خود اگاهی را داشته باشید میتوانید به راحتی هوش هیجانی خود را افزایش دهید وقتی کاری را شروع کردید باید بدانید دقیقا هدفتان چیست و باید بدانید دارید چکاری انجام میدهید و نسبت به کارتان چه احساسی دارید اما خیلی از افراد نمیدانند دقیقا دارند چکاری انجام میدهند شاید این موضوع مورد اهمیت نباشد اما خیلی مساله مهمی است
- مثلا تلویزیون می بینیم، با دوستمان صحبت می کنیم، به گوشی نگاه می کنیم. جواب پیام می دهیم و به خیلی از این رفتار ها اصلا فکر نمی کنیم و به صورت اتوماتیک آن ها را انجام می دهیم. قدم اول برای رسیدن به خود آگاهی حذف عواملی است که حواس شما را پرت می کند. مثل گوشی موبایل. صدای بلند موسیقی و… گاهی سعی کنید به خودتان و احساساتتان فکر کنید. مثلا در مسیر خانه تا مدرسه به احساس هایی که در طول روز تجربه کردید فکر کنید. سعی کنید بفهمید چه احساسی را بیشتر تجربه کردید. ترس، خشم، اضطراب؟ خود آگاهی یعنی شناخت روند تفکر. این خود آگاهی به شما کمک می کند تا احساساتی را که بیشتر تجربه می کنید بشناسید و به دنبال علت آن باشید. نقاط قوت و ضعف خودتان را پیدا می کنید. مثلا اگر در طول روز خیلی احساس خشم را تجربه کردید، وقتی به علت های آن فکر کردید، شاید متوجه شوید خیلی وقت ها مقصر خود شما بودید یا برداشت منفی از رفتار دوستان یا خانوادتان کردید.
نقش مدیریت احساسات در افزایش هوش هیجانی
- وقتی مشکلی برای ما پیش می آید احساسات ما اولین واکنش در مقابل آن موضوع است؛ مثلا اهمیت آن موضوع برای ما. اینجاست که مدیریت احساسات و کنترل هیجانات به کار ما می آید. خیلی از ما بر سر مسائل کم اهیمت و یا حتی بی اهمیت به شدت واکنش هیجانی نشان می دهیم. مثلا در حین رانندگی؛ خیلی از افراد بخاطر اینکه ماشین عقبی برایشان بوق زده، شروع می کنند به فحاشی یا حتی کار به دعوا و… می رسد. یا مثلا در حیاط مدرسه دانش آموزانی که سر موضوع کم اهمیتی شروع به دعوا می کنند. همه این افراد اگر بتوانند هیجانات و احساسات خودشان را کنترل کنند دیگر این مشکلات به وجود نمی آید. مدیریت احساسات را از موقعیتهای کوچیک شروع کنید. روش های مدیریت هر هیجان را یاد بگیرید تا در موقعیت های مختلف از آن ها استفاده کنید و به هوش هیجانی بالا برسید.
- برای تقویت هوش هیجانی به خودتان انگیزه دهید
ایجاد انگیزه یکی دیگر از راه های تقویت هوش هیجانی در دانش آموزان هست. خیلی وقت ها کاری را انقدر با اشتیاق انجام می دهیم که اصلا متوجه گذشت زمان نمی شویم. این همان انگیزه است که ما را به سمت انجام کاری هدایت میکند. خیلی وقت ها باید کاری را شروع کنیم تا انگیزه ادامه آن نیز به وجود بیاید.
هوش هیجانی چیست و چگونه در کودکان این هوش را تقویت کنیم
View this post on Instagram
✅راه های تقویت هوش هیجانی در نوجوانان
شناخت و درک احساسات دیگران
تا به حال شده خودتان را جای دیگران بگذارید؟ یعی چی؟ یعنی اینکه به جای آن ها فکر کنید و یا به این فکر کنید اگر شما هم موقعیت آن ها را داشتید چه رفتاری می کردید. مثلا فکر کنید تکالیف درسی را ننوشته اید و به مدرسه می روید و به دوستتان که همیشه تکالیفش را کامل انجام می دهد می گویید که دفترش را به شما بدهد تا از روی آن بنویسید. اگر دوستتان این کار را نکند شما ناراحت می شوید؛ اما خودتان را جای او بگذارید به این فکر کنید که او چقدر برای پیدا کردن جواب مسئله ها زحمت کشیده و وقت گذاشته. پس شما حق ندارید ناراحت شوید اگر از دید او به موضوع نگاه کنید. دلیل خیلی از مشکلات ما در جوامع امروزی این است که افراد فقط از جایگاه خودشان به مسائل و مشکلات نگاه می کنند. یا به بیان دیگر دیگران را درک نمی کنند.
برای هوش هیجانی بالا، ارزش ها و باور هایتان را بشناسید
خیلی از ما بر اساس ارزش هایمان واکنش احساسی را نشان می دهیم. اما گاهی انقدر واکنش هیجانی زیادی داریم که باورها و ارزش هایمان را فراموش می کنیم. مثلا در فرهنگ ما احترام و ارزش زیادی برای مقام معلم وجود دارد. اگر دانش آموزی این موضوع ارزش و باور فرهنگی خودش را فراموش کند، ممکن است به معلم خودش بی احترامی کند. یا احترام به پدر و مادر و اینکه در قرآن آمده است که حتی به پدر و مادر خود اف نگویید. این جزو باورها و ارزش های ماست. پس در زمان عصبانیت اگر این موضوع را در نظر داشته باشیم هیچگاه نباید با خشم با آن ها صحبت کنیم.
حالا که راه های تقویت هوش هیجانی در دانش آموزان و نوجوانان رو یاد گرفتید، باید سعی کنید که به مرور این تکنیک ها رو در زندگی خودتون پیاده کنید. اگر شما هم تجربه ای از کنترل هیجانات با استفاده از هوش هیجانی دارید با ما در میون بگذارید.
برای تقویت هوش هیجانی چه بازی هایی مفید است ؟
بازی قدیمی اتل متل توتوله
این بازی بار احساسی قدرتمندی دارد بهتر است این بازی با چند کودک انجام شود.
در بازی اتل متل توتوله، کودکان پاهای خود را دراز کرده و هر مصراعی که خوانده میشود یک ضربه با دست روی یک پا زده میشود.
پایی که شعر روی آن تمام میشود، باید جمع شود . این شعر تا جمع شدن تمام پاها ادامه مییابد.
در این بازی تقویت هوش هیجانی از طریق کنترل هیجان و بروز احساسات مختلف صورت میگیرد.
بازی هوش هیجانی رسم خط
روی یک تابلو یا وایت برد یا صفحه کاغذ، خطوط صاف یا مارپیچی میکشید، بعد به کودکان میگویید که چشمانش را ببندند.
در مرحله بعد به آنها میگویید که با بستن چشمان خود، خطی که شما میگویید را ترسیم کنند، بدون اینکه دست خود را از روی صفحه بردارند.
اول خط صاف، بعد خط بسته، خط زیگزاگ، خط مارپیچ و … دوباره تکرار خط ها.
در این بازی هم میتوان به تقویت هوش فکری، هم هوش هیجانی کودکان کمک کرد.
تقویت هوش هیجانی در این بازی از طریق بروز احساسات مختلف و تحریک حس کنجکاوی کودک صورت میگیرد.
۱) اجرای نمایش
اجرای نمایش یه جور بازی برای افزایش هوش هیجانی هست و می‌تونه به دو صورت انجام بشه:
اجرای بداهه (بدون نمایشنامه از پیش تعیین شده): این نوع اجرا خلاقیت کودک رو قلقلک می‌ده و باعث می‌شه که یه داستان جدید از خودش بسازه. شاید هم به حافظه‌ش رجوع کنه و داستان‌هایی که قبلاً براش خوندین رو یه نوع دیگه بهتون تحویل بده.
اجرا از روی متن: این روش برای بچه‌های بزرگتر که سواد خوندن دارن جواب می‌ده. می‌تونید یه داستان از یه کتاب یا مجله رو انتخاب کنید و با هم اجراش کنید.
فایده
بچه‌ها در قالب نمایش می‌تونن خودشون رو توی موقعیتهای مختلف قرار بدن. به خصوص اگه قرار باشه نمایش از روی کتاب یا نمایشنامه اجرا بشه. این کار به نقش‌پذیری‌شون کمک می‌کنه.
در روند اجرا کار گروهی رو یاد می‌گیرن.
حین اجرای بداهه می‌تونید با دنیای درونی کودک بیشتر آشنا بشید. چون بچه‌ها حرف‌هایی که دوست دارن بزنن رو از زبون یه شخصیت دیگه بیان میکنند.
بازیهای افزایش هوش هیجانی مثل نمایش
۲) خاله بازی
من بچه‌ای رو نمی‌شناسم که خاله بازی نکرده باشه! این بازی جزو بازیهای افزایش هوش هیجانی هست. چرا؟ چون بچه‌ها حین این بازی، مهارت‌های اجتماعی رو یاد می‌گیرن.
ممکنه توی بازیهای بچه‌ها دعوا پیش بیاد. اگر والد خوبی هستید و می‌خواید کودکتون بازی برای افزایش هوش هیجانی انجام بده پس وارد بازی‌شون نشید. اجازه بدید تعارضاتشون رو خودشون با هم حل کنن. این هم بخشی از پروسۀ یادگیری هوش هیجانیه. هم برای شما هم برای کودک. 😉
بازی مشاغل
یکی از انواع بازی برای افزایش هوش هیجانی بازی مشاغله. معمولاً بچه‌ها تو سنین پیش از دبستان به این بازی تمایل نشون می‌دن. می‌تونه یه جور خاله بازی باشه ولی با این تفاوت که بچه‌ها خودشون رو جای مشاغل مختلف می‌ذارن. مثلاً میوه فروش، معلم، دکتر و… .
حین بازی می‌تونید شغل‌های مختلف و نحوۀ تعامل ما با اون مشاغل رو به کودک آموزش بدید. کم کم که کودکتون بزرگتر شد می‌تونید به پشتوانۀ همین بازیهای تقویت هوش هیجانی بفرستیدش خرید و خیالتون راحت باشه که بچه‌تون مهارت برقراری ارتباط با دیگران رو یاد گرفته.
فایده
تقویت مهارت‌های اجتماعی
نقش‌پذیری
کار گروهی
۳) یوگا
اگر کسی ازتون بپرسه یه بازی برای افزایش هوش هیجانی بهش معرفی کنید که خرجی رو دستش نذاره شما چه جوابی بهش می‌دین؟ من که می‌گم یوگا! بله، تعجب نکنید. بزرگترا با یه ذره خلاقیت به خرج دادن می‌تونن هر فعالیتی رو برای کودکان تبدیل به بازی کنند.
فایده
بچه‌ها حین یوگا توجه بیشتری به بدن و احساساتشون می‌کنن و این کار باعث تقویت مولفۀ خودآگاهی (self- awareness) هوش هیجانی می‌شه.
۴) ورزش
ورزش کردن علاوه بر تاثیرات بسیار زیادی که روی جسم بچه‌ها و بزرگسالان داره، باعث بهتر شدن روحیۀ اون‌ها هم می‌شه.
شاید براتون جالب باشه که بدونید ورزش روی هوش هیجانی هم تاثیر داره!
از اونجایی که بچه‌ها ورزش رو به چشم بازی می‌بینند، می‌تونه یه نوع از بازیهای تقویت هوش هیجانی محسوب بشه.
فایده
ورزش‌های گروهی مثل والیبال و بسکتبال باعث می‌شن که بچه‌ها کار گروهی رو یاد بگیرن.
کسی که کاپیتان تیم می‌شه، رهبری و مدیریت رو تجربه می‌کنه و مهارت مدیریتش تقویت می‌شه.
توی بازی‌هایی مثل فوتبال، بازیکن می‌دونه که اگه هیجانش رو به شکل نادرستی بروز بده، با اخطار مواجه می‌شه. پس تمام تلاشش رو می‌کنه تا به خودش مسلط بشه.
۵) بازیهای گروهی
یکی از انواع بازی هوش هیجانی بازیهای گروهیه. توی این بازی‌ها بچه‌ها کار گروهی رو یاد می‌گیرن و معمولاً هیجاناتشون تخلیه می‌شه.
بازیهای جمعی که از بچگی‌مون به خاطر داریم مثل یخ- آب یا گرگم به هوا از همین بازیا هستند.
البته بعضی بازیهای فکری گروهی هم هستند که جزو بازیهای تقویت هوش هیجانی طبقه‌بندی می‌شن. مثل بازی خوش قیافه.
این بازی یه جورایی شبیه پانتومیمه. توی صفحۀ بازی خوش قیافه می‌تونید بیشتر راجع بهش بخونید.
فایده
تقویت کار گروهی و مهارت‌های اجتماعی
هوش هیجانی را با صحبت های خانم نسرین سعیدی فرید بهتر بشناسید
View this post on Instagram
۶) جلسات خانوادگی
یکی از فعالیت‌هایی که می‌تونه به تقویت هوش هیجانی فرزندتون منجر بشه اینه که دربارۀ احساساتتون با هم حرف بزنید. از تجربه‌هایی که در طول روز یا هفته داشتید بگید و به فرزندتون هم کمک کنید که اون هم توی این جلسه‌ها از احساساتش براتون حرف بزنه.
خوبه که این احساسات رو به کمک خودِ کودک ثبت کنید (بچه‌های کوچکتر با نقاشی) و هر از گاهی بهش مراجعه کنید تا بچه‌ها متوجه روند تغییراتشون بشن.
حواستون باشه که این دورهمی‌ها به جلسات اعتراف تبدیل نشن!
می‌تونید به بهانۀ میوه خوردن دور هم جمع بشید یا یه بازی خانوادگی بعد از جلسه‌تون انجام بدین. خلاصه حواستون به کیفیت جلسه باشه.
فایده
بچه‌ها هر چه بیشتر در مورد احساساتشون حرف بزنن، توی موقعیتهای مشابه آگاهی بیشتری از احساساتشون خواهند داشت. به مرور کنترلشون روی هیجانات و رفتارهاشون هم بیشتر خواهد شد.
۷) کارت‌های خرسی و بیان احساسات
این کارت‌ها رو توی مطلب چگونه ضریب هوشی خود را بالا ببریم هم معرفی کردم. می‌تونید کلی بازی برای افزایش هوش هیجانی رو با این کارت‌ها انجام بدید.
توی ویدئوی پایین یکی از انواع بازی هوش هیجانی به کمک کارت‌های خرسی رو می‌بینید.
البته با کمی دقت و حوصله خودتون هم می‌تونید مشابهش رو درست کنید. مثل این ابزار ساده که با سنگ، کیسه و یه ماژیک برای کشیدن حالات صورت ساخته می‌شه.
نکتۀ مهمِ این بازی اینه که بچه‌ها با اسم احساسات مختلف آشنا بشن و دایرۀ لغات احساساتی‌شون قوی بشه. بهتره توی صحبتای روزمره‌تون هم از این لغات استفاده کنید.
فایده
آشنایی کودک با احساسات و تمایز بینشون باعث می‌شه که بهتر متوجه حالات روحی طرف مقابل بشه و ارتباطات بهتری رو با بقیه داشته باشه.
۸) کتابخوانی
بله! کتابخوانی هم می‌تونه یه بازی برای افزایش هوش هیجانی بچه‌ها باشه. کافیه که اون رو به یه فعالیت مفرح برای بچه‌ها تبدیل کنید. مثلاً:
محل خاصی رو بهش اختصاص بدین.
برای بچه‌ها کارت عضویت در جلسۀ کتابخوانی صادر کنید.
خوراکی‌های مرتبط با کتاب براشون تهیه کنید که بعد از جلسه نوش جان کنند.
قبل یا بعد از کتابخوانی با بچه‌ها بازی کنید. (اگه یکی دیگه از بازیهای افزایش هوش هیجانی باشه که دیگه نور علی نوره!)
برای بهتر نتیجه گرفتن، کتاب‌هایی رو انتخاب کنید که موضوعشون هوش هیجانیه. حین و بعد از خوندن کتاب هم حتماً با کودک در موردش گفت‌وگو کنید. این جوری:
هم مطمئن می‌شید که پیام اشتباهی از کتاب برداشت نشده
هم حوصلۀ بچه سر نمی‌ره! (به‌به! زندگی شیرین میشود!)
چند نمونه از کتاب‌های کودک با موضوع هوش هیجانی:
مجموعۀ خانواده خرس‌ها
مجموعۀ قورباغه
مجموعۀ کودک فیلسوف
نتیجه گیری :
مفهوم هوش هیجانی در طول سال‌های اخیر توجهات زیادی را به خود جلب کرده و در مورد آن مباحث متعددی صورت گرفته است ما در این مقاله سعی کرده ایم شما را با مفهوم هوش هیجانی آشنا کنیم تا در این رابطه هر نوع مشکل و موانعی بر سر راهتان وجود دارد به راحتی برطرف شود نوکوانان و کودکان را با این اوامر اشنا کنیم تا شناخت دقیقی از خود داشته باشند
پست های مرتبط
4 اسفند 1403
3 اسفند 1403
دیدگاهتان را بنویسید